دولت آلمان روز جمعه ۹ شهریور/ ۳۰ اوت چند روز قبل از برگزاری انتخابات ایالتی در این کشور که در آن موضوع مهاجرت محور مبارزات انتخاباتی است، پرواز پناهجویان مجرم با ملیت افغانستانی به کشورشان را از سر گرفته است.
پس از به قدرت رسیدن طالبان در سال ۲۰۲۱، برلین به دلیل نگرانیهای حقوق بشری، بازگشت پناهجویانی که درخواست پناهندگیشان رد شده بود را به افغانستان متوقف کرد.
فشار بر دولت ائتلافی آلمان برای لغو این تعلیق پس از یک حمله مرگبار با چاقو مرتبط با داعش در یک جشنواره شهری یک هفته پیش و حمله دیگری با چاقو در ژوئن که یک مرد افغان یک پلیس آلمانی را کشت، افزایش یافته است.
دولت آلمان که روز پنجشنبه بستهای از اقدامات را برای تشدید سیاست پناهندگی و سرعت بخشیدن به اخراجها معرفی کرد، به فکر انتخابات روز یکشنبه در ایالتهای شرقی زاکسن و تورینگن است. حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) با موضع ضد مهاجرت خود در نظرسنجیها پیشتاز است.
پیشبینی میشود که زلزلهای سیاسی در ایالت تورینگن آلمان رخ خواهد داد. جایی که یک افراطگرای راستگرا در آستانه پیروزی در انتخابات این یکشنبه است و در میان نارضایتی فزاینده از احزاب مستقر، به سمت نخستوزیری ایالت هم چشم دوخته است.
مذاکرات محرمانه با میانجیگری قطر
مجله اشپیگل نخستین رسانهای بود که گزارش داد که یک پرواز عازم کابل با ۲۸ پناهجوی مجرم در اوایل روز جمعه پس از ماهها مذاکره محرمانه با میانجیگری قطر از لایپزیگ بلند شد.
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان روز جمعه در یک کنفرانس خبری در یکی از کارگاههای معدنی در ایالت زاکسن گفت:
من اعلام کردهام که جنایتکاران را به افغانستان اخراج خواهیم کرد. ما این طرح را با دقت آماده کردهایم بدون اینکه زیاد در مورد آن صحبت کنیم.
رابرت هابک معاون صدراعظم آلمان اما به رویترز گفت حق پناهندگی در آلمان باید دست نخورده باقی بماند.
در بیانیهای، دولت شولتز از «شرکای کلیدی منطقهای» به خاطر حمایتشان از طرح اخراج پناهندگان تشکر کرد و گفت که در حال کار بر روی اخراجهای بیشتر است. دولت آلمان نام شرکایش در خاورمیانه را ذکر نکرد.
تلویزیون الجزیره قطر اما بامداد روز شنبه به نقل از یک مقام وزارت خارجه قطر گفت که دوحه مذاکرات بین آلمان و طالبان افغانستان را برای کمک به بازگشت افغانها به کشورشان بر اساس وضعیت حقوقیشان تسهیل کرده است.
این رسانه به نقل از این منبع نوشت که مداخله قطر بر اساس درخواست آلمان و پس از پذیرش درخواست آلمان توسط طالبان صورت گرفت.
الجزیره به نقل از این منبع نوشت:
تلاشهای دوحه بخشی از نقش ما در تسهیل ارتباطات بین دولت افغانستان و جامعه جهانی است.
مذاکره مستقیم با طالبان، که برخی از مقامات آن تحت تحریمهای بین المللی هستند، موضوعی است که کشورهای اروپایی تا کنون برای آن راهحلی نداشتهاند. اما به نظر میرسد که اکنون آلمان به همان کانال همیشگی قطر برای ارتباط غیرمستقیم با حاکمان جدید افغانستان متوسل شده است.
ProAsyl، یک سازمان غیردولتی آلمانی که به پناهجویان کمک حقوقی میکند، گفت که اخراج روز جمعه میتواند بخشی از عادی سازی غیرمسئولانه روابط آلمان با رژیم طالبان باشد.
طارق علوس، سخنگوی سیاست پناهندگان ProAsyl در بیانیهای گفت: «این یک اعلام ورشکستگی برای دولت و قانون اساسی ما است.»
سخنگوی وزارت خارجه آلمان روز جمعه گفت که دولت روابط خود را با طالبان عادی نخواهد کرد و اخراج پناهندگان مجرم از این کشور گامی در این جهت نیست.
علاوه بر افغانستان، برلین همچنین در حال اخراج پناهجویان و پناهندگان سوری است که مرتکب جنایات جدی شدهاند یا تهدید تروریستی تلقی میشوند.
اخراج به سوریه نیز در آلمان ممنوع شده بود، اما در ماه ژوئیه، دادگاهی در شهر غربی مونستر حکم داد که دیگر هیچ خطر عمومی جنگ داخلی برای پناهجویان از سوریه نمیبیند.
تعداد پناهجویان در آلمان در هفت ماهه اول سال ۲۰۲۴ با ۱۹٫۷ درصد کاهش نسبت به سال قبل به ۱۴۰ هزار درخواست رسیده است که بیشترین گروه از متقاضیان از سوریه با ۴۴۱۹۱ درخواست و افغانستان با ۲۲۶۹۸ درخواست بوده است.
سیاست اخراج پناهجویان به افغانستان یک بار دیگر در سال ۲۰۱۸ هم خبرساز شده بود. در آن سال پس از اینکه وزیر کشور وقت آلمان گفت که در تولد ۶۹ سالگیاش ۶۹ افغان را اخراج کرده است، خشم افکار عمومی را در این کشور برانگیخت و دولت را به عقبنشینی واداشت.
یکی از آن ۶۹ پناهجویی که اخراجشان برای وزیر کشور وقت آلمان حکم هدیه تولد را داشت، یک پناهجوی ۲۳ ساله افغان بود که در بدو ورود به کابل خودکشی کرد.