از معلول‌هراسی در رد صلاحیت‌ها تا پرداخت‌نکردن مستمری افراد دارای معلولیت

گروه حقوق معلولان

چندی پیش مار گالسران، زن ۴۶ ساله مبتلا به سندروم داون، پس از نزدیک به سه دهه مبارزه برای حقوق معلولان از طرف مردم بندر والنسیا به‌عنوان نماینده انتخاب شد و به پارلمان اسپانیا راه پیدا کرد.

در این‌سو، در ایران شبکه شرق در گزارشی به تاریخ ۱۷ بهمن از رد صلاحیت یک فرد دارای معلولیت به بهانه «کم‌بینایی» در روند نامزدی انتخابات مجلس خبر داد. این فرد، که نامی از او در گزارش نیامده، می‌گوید:

جمعه ۱۵ دی‌ماه، ساعت ۱۲:۴۰ پیامکی با این مضمون به تلفن همراهم ارسال شد: «صلاحیت جنابعالی از طرف هیئت محترم نظارت احراز نگردید». علت در همان روزی که برای ارائه توضیحات در هیئت نظارت حاضر شدم، برایم مشخص شد. به من گفته شد «شما کم‌بینایی».

این شهروند که خود را «کم‌بینا» معرفی کرده، مدرک دکترای علوم ارتباطات دارد.

هشت سال پیش، چهارشنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۴ نمایندگان مجلس شورای اسلامی قانونی را تصویب کردند که نابینایان و کم‌بینایان را از نماینده‌شدن محروم می‌کرد. پیش از آن نیز، در ۲۳ آذر ۱۳۹۲ نمایندگان با طرحی که قرار بود به افراد نابینا و کم‌بینا اجازه نماینده‌شدن بدهد مخالفت کرده بودند.

این شهروند در توضیح مخالفت نمایندگان مجلس با نماینده‌شدن کم‌بینایان و نابینایان می‌گوید:

یکی از دلایل این مخالفت، عدم امکان نوشتن لوایح به خط بریل بود؛ آن‌هم در قرن بیست‌و‌یکم و در دنیای تکنولوژیک امروز که همه چیز با استفاده از پیشرفت فناوری‌های نوین ارتباطاتی در دسترس همگان است. دلیل دیگر آن‌ها، ناتوانی افراد دارای مشکل بینایی در انجام امور نمایندگی بود؛ حال آنکه با جست‌وجویی مختصر در اینترنت، با سیاست‌مدارانی آشنا می‌شویم که بدون محدودیت‌های قانونی تا سمت‌های وزارتی در سایر کشورها فعالیت کرده‌اند.

Ad placeholder

معوقات مستمری معلولان را هنوز پرداخت نکرده‌اند

بهروز مروتی، مدیر کمپین معلولان از پرداخت‌نشدن معوقات مستمری ۴۰ درصدی مددجویان بهزیستی خبر داد.

در سال جاری، مجلس شورای اسلامی مستمری افراد دارای معلولیت را ۴۰ درصد افزایش داد. با این‌همه، به گفته مروتی، این افزایش بعد از گذشت پنج ماه اعمال شد و در ۵ ماه ابتدایی تنها ۲۰ درصد به مستمری مددجویان اضافه شد و هنوز معوقات پنج ماه اول سال پرداخت نشده است.

مروتی در گفتگو با خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) افزود که دولت مابه‌التفاوت افزایش ۴۰ درصدی حق پرستاری برای ماه‌های فروردین و اردیبهشت و مابه‌التفاوت افزایش دو برابری کمک‌هزینه لوازم بهداشتی چهار ماهه ابتدایی سال را نیز هنوز پرداخت نکرده است.

بر اساس ماده ۷ قانون حمایت از معلولان مصوب ۱۳۹۶، سازمان بهزیستی موظف است به سرپرست، همسر یا قیم افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید که وظیفه نگهداری از این افراد را دارند ماهانه حسب مورد حقوقی واریز کند که به آن«حق پرستاری» یا «حق مددکاری» می‌گویند.

مروتی با اشاره به بودجه کم سازمان بهزیستی می‌گوید در حالی‌که کمتر از ۹۰ روز به پایان سال ۱۴۰۲ باقی مانده است، دولت تنها ۷۶ درصد از بودجه بهزیستی را پرداخت کرده است.

بودجه بهزیستی برای سال جاری ۲۰هزار میلیارد تومان بود. این در حالی است که به گفته مروتی، اگر دولت بخواهد فقط ماده ۲۷ قانون حمایت از معلولان را به طور کامل اجرا کنند، چیزی حدود ۳۰هزار میلیارد تومان بودجه لازم است.

بر اساس این ماده قانونی، که موضوع اصلی اعتراضات ماه‌های اخیر معلولان بوده است دولت مکلف است کمک‌هزینه معیشت افراد دارای معلولیت بسیار شدید و یا شدیدِ فاقد شغل و درآمد را به میزان حداقل دستمزد سالانه تعیین و اعتبارات لازم را در قوانین بودجه سنواتی کشور منظور کند.

دولت در حالی پرداخت این مستمری‌ها را به تعویق می‌اندازد که وخامت وضعیت معیشتی برای طبقات کارگر، میانی و تهی‌دستان شهر و روستا فشار مضاعفی بر افراد دارای معلولیت و خانواده‌هایشان می‌آورد. یکی از فعالان به‌تازگی در توییتی نوشته است که زنی به خاطر فشار تأمین هزینه‌های خود و فرزند مبتلا به سندرم داونش، کلیه‌اش را به حراج گذاشته است.

حتی یک فرد دارای معلولیت هم بیمه تکمیلی ندارد

علی همت محمودنژاد، رئیس انجمن دفاع از حقوق معلولان در هفته گذشته گفت که حتی یک فرد دارای معلولیت در کشور هم بیمه مکمل و تکمیلی ندارد و از سوی دیگر، دامنه پوشش بیمه سلامت آنقدر پایین است که وسایل توانبخشی را شامل نمی‌شود.

به گزارش ایسکانیوز، محمودنژاد سقف حمایتی بیمه سلامت برای معلولان را «بسیار پایین» خواند که آن‌هم فقط در بیمارستان‌های دولتی پوشش داده می‌شود. این فعال حقوق معلولان افزود که بسیاری از معلولیت‌ها درمان‌های تخصصی لازم دارند اما امکان این درمان‌ها در بسیاری از بیمارستان‌های دولتی وجود ندارد.

افراد دارای معلولیت در حالی از بیمه تکمیلی محروم‌اند که در آذر ۱۴۰۱، سید جلیل میرمحمدی میبدی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و سید محمد موسوی خطاط، کارشناس حوزه رفاه و تأمین اجتماعی در برنامه‌ای تلویزیونی گفتند که راه‌اندازی بیمه تکمیلی معلولان «در دست اقدام» است.

در حال حاضر، بیمه تأمین اجتماعی معلولان را تحت پوشش می‌گیرد اما این امر مستلزم پرداخت حق بیمه ماهیانه از سوی معلولان است که در توان مالی بسیاری از آنان نیست.

«طاهره» در این رابطه به ایسکانیوز می‌گوید:

بخشی از حق بیمه را باید خودم پرداخت کنم اما مستمری من کفاف هزینه‌هایم را هم نمی‌دهد چه برسد به اینکه بخواهم حق بیمه پرداخت کنم.

در مقابل، بیمه سلامت که رایگان و همگانی است برخی داروهای معلولان را پوشش نمی‌دهد و مورد قبول بیمارستان‌های خصوصی و تخصصی نیست.

ایسکانیوز به نقل از میم.الف، یک شهروند دارای معلولیت جسمی و حرکتی ساکن گیلان می‌نویسد:

پمادهایی که برای درمان زخم بستر استفاده می‌کنیم، دو نوع ایرانی و خارجی دارد که نوع ایرانی عفونت را کامل درمان نمی‌کند و مجدد دچار مشکل می‌شویم و هزینه خرید نوع خارجی هم در توانمان نیست. هزینه نوع ایرانی ۷۰ هزار تومان است که تا ۱۵ روز مورد استفاده قرار می‌گیرد.