فاطمه حسینی
کابل ــ مقامات در وزارت دادگستری طالبان اعلان کردند که تلویزیون تمدن، حوزه علمیه خاتم النبیین و دانشگاه خاتم النبیین را بخاطر وابستگی به حزب سیاسی و استفاده از زمین غصب شده دولتی مسدود میکنند.
تلویزیون تمدن یکی از رسانههای مطرح شیعیان افغانستان است و محتوای آن مذهبی است. همچنین حوزه علمیه خاتم النبیین در کابل نیز از جمله مهمترین مراکز اسلامی شیعیان افغانستان است که شورای علمای اهل تشیع افغانستان سالها از همین حوزه علمیه اداره و رهبری میشد.
مولوی برکت الله رسولی سخنگوی وزارت عدلیه (دادگستری) طالبان روز گذشته در حساب ایکس (توئیتر سابق) خویش نوشته بود فعالیت تلویزیون تمدن، دانشگاه و حوزه علمیه خاتم النبیین به خاطر وابستگی به حزب سیاسی و غضب زمین دولتی متوقف میشود.
تلویزیون تمدن از مطرحترین رسانههای شیعیان افغانستان است. یکی از مجریان تلویزیون تمدن که نمیخواهد نامش ذکر گردد به رادیو زمانه گفت:
روز گذشته یک هیئتی از طالبان وارد این تلویزیون شده و بر توقف فوری نشرات این تلویزیون تاکید کرد اما بخاطر برخی موضوعات و ارائه اسناد قانونی از طرف مسئولین تلویزیون به وزارت دادگستری طالبان رئیس شبکه تلویزیونی تمدن زمان بیشتری خواست و این موضوع به دو روز دیگر واگذار گردید.
تلویزیون تمدن و حوزه علمیه خاتم النبیین در سال ۱۳۸۵ در زمان حکومت حامد کرزی توسط رئیس شورای علمای شیعه افغانستان شیخ آصف محسنی تاسیس شد. طالبان گفتهاند از آن جای که شیخ آصف محسنی رهبر درگذشته حزب حرکت اسلامی افغانستان بود، فعالیت مراکز مذهبی و رسانهی او نیز متوقف خواهد شد.
حزب حرکت اسلامی افغانستان از جمله ۸ حزب سیاسی مجاهدین افغانستان بود که در ۱۳۵۷ توسط جمعی از روحانیان شیعه افغانستانی مقیم حوزه علمیه قم به رهبری شیخ آصف محسنی برای مبارزه با شوروی و حکومت وقت افغانستان تاسیس شدند.
Ad placeholder
چرا طالبان دست به تعطیلی این نهادها زدند؟
آیا طالبان به دنبال محدودسازی مذهب شیعیان در افغانستان هستند؟ برخی کارشناسان مسایل اسلامی میگویند از آن جای که حکومت جمهوری اسلامی ایران در داخل ایران بر مراسم مذهبی اهل سنت قیوداتی وضع کرده است، طالبان نیز به دنبال این کار در افغانستان هستند.
مولوی احمدی نام مستعار یکی از عالمان دین در کابل است. او میگوید: «هر دو حکومت هم جمهوری اسلامی ایران و هم امارت اسلامی طالبان راهی را که در پیش گرفتاند غیر اصولی بوده و به ضرر مردمان هر دو سرزمین تمام به اتمام خواهد رسید.»
این عالم دین میافزاید:
محدودیت بر مسایل مذهبی اهل سنت در ایران از سالها بدین سو پا برجا بوده از همین رو طالبان نیز میخواهند به نحوی به جمهوری اسلامی ایران پیامی بدهند که اگر آنها در ایران دست به محدودیت مسایل مذهبی اهل سنت میزنند در واکنش طالبان نیز در افغانستان بر فعالیت مذهبی شیعیان محدودیت وضع خواهند کرد.
به باور این عالم دین مردم افغانستان و ایران هرگز بین خویش دشمنی نداشته، دارای مشترکات فرهنگی زیادی بوده و حتی خیلیها در مسائل خانوادگی از طریق ازدواج پیوندهای دارند که از همدیگر جدا شدنی نیست اما:
حکومتهای روحانیون در هر دو کشور بخاطر افراطیت مذهبی و منافع حکومتی خویش در تلاشاند تا اهداف خویش را عملی کنند و به آزادیهای مذهبی، اجتماعی و سیاسی باور ندارند.
با وجود محدودیتهای شدید بر آزادی بیان و عقیده در ایران، این محدودیتها در افغانستان تحت حکومت طالبان افزونتر و حادتر هستند.
آیا ردپای جمهوری اسلامی در این نهادها وجود دارد؟ برخی میگویند اینچنین است.
تلویزیون تمدن از نظر نشرات از بدو تاسیس و فعالیت بیشتر از یک ده خویش تا حالا از جمله تلویزیونهایی است که محتوای نشراتی آن کاملا اسلامی بوده اما در گذشته و حال برخی ادعاهای نیز بر این رسانه وجود داشته که گویا محتوای نشراتی آن همسو با رسانههای جمهوری اسلامی ایران است. سال گذشته نیز طالبان پخش هر نوع فیلم و سریال خارجی و ایرانی حتی با محتوای اسلامی را نیز درین شبکه ممنوع کرده بودند.
یک منبع نزدیک به طالبان در وزارت اطلاعات و فرهنگ میگوید:
شواهدی وجود دارد که گویا تلویزیون تمدن و حوزه علمیه خاتم النبیین از سوی حکومت جمهوری اسلامی ایران مورد حمایت مالی قرار میگرفت و رابطه حوزه علمیه خاتم النبیین با حوزه حبیب المصطفی ایران واکنش برانگیز بوده است.
رئیس تلویزیون تمدن اتهامها را رد میکند
گرچه وزارت عدلیه طالبان این نهادها را متهم کرده که ساختمانهایشان در زمینهای غصبی و دولتی بنا شده است اما جواد محسنی، رئیس تلویزیون تمدن، اتهامات طالبان و وابستگی سیاسی این نهادها را به حزب سیاسی حرکت اسلامی رد میکند.
به گفته آقای محسنی، زمانی که پدر بزرگ درگذشته او این نهادها را تاسیس کرده بود، دست از فعالیت در حزب سیاسی حرکت اسلامی برداشته بود و همچنان زمینی که تلویزیون تمدن و حوزه علمیه خاتم النبیین بالای آن بنا شده است دارای قباله شرعی و قانونی است.
شیخ آصف محسنی از جمله رهبران سیاسی و مذهبی شیعیان افغانستان است که سالها رئیس شورای علمای مذهب جعفری در افغانستان بود او در زمان حیات خویش بعد از تاسیس تلویزیون تمدن و حوزه علمیه خاتم النبیین، نشرات اسلامی این مرکز مذهبی و جریان دروس مذهبی را بهصورت زنده از طریق این رسانه به نمایش میگذاشت.
Ad placeholder
تعطیل کردن رسانههای حزبی و غیرسنی
منبع نزدیک به طالبان که نامش محفوظ است، به زمانه میگوید:
طالبان فعالیت تمامی رسانههای را متوقف خواهند کرد که از نظر اسلامی محتوای آن خلاف مذهب حنفی باشد و همچنان رسانههای که تمویلکنندگان بیرونی داشته باشند نیز بسته خواهند شد.
طالبان سال گذشته تمام احزاب سیاسی در افغانستان را نیز منحل اعلام کردند و حالا آستین بالا زدند تا تلویزیونها و رادیوهای وابسته به احزاب سیاسی را نیز مسدود کنند.
قبل از این طالبان از مسدود شدن نشرات تلویزیونهای نور و بریال نیز خبر داده بودند.
تلویزیون «بریا» وابسته به رهبر حزب اسلامی افغانستان گلبدین حکمتیار است و تلویزیون «نور» وابسته به رهبر حزب جمعیت اسلامی صلاح الدین ربانی است.
مسئولین در وزارت عدلیه (دادگستری) طالبان میگویند از آن جای که فعالیت احزاب سیاسی در افغانستان ممنوع شده است رسانههای وابسته به احزاب سیاسی نیز اجازه فعالیت نشراتی نخواهند داشت.
از آن جای که بیشترین رسانههای خصوصی در افغانستان وابسته به رهبران سیاسی و مذهبی این کشور هستند احتمال میرود در آینده رسانههای دیگر نیز مسدود شوند.
باید گفت گروه طالبان در دو سال گذشته، محدودیت زیادی را بر خبرنگاران و رسانهها وضع کرده است؛ از جمله: ممنوعیت نشر و پخش موسیقی، سریال و فیلمهای خارجی؛ لزوم پوشاندن صورت مجریان زن با ماسک؛ و جلوگیری از ساخت برنامههای انتقادی.
باید گفت بعد از سقوط حکومت جمهوریت در افغانستان بخاطر محدودیت طالبان بالای رسانه صدها خبرنگار افغانستان را ترک کردند و دها رسانه نیز درین کشور مسدود شدند.