بخش خبر
پنج منبع آگاه از جمله مقامهای لبنانی و ایرانی و دیپلماتهای خاورمیانهای و اروپایی به خبرگزاری رویترز گفتهاند که واشنگتن پس از حمله انجامشده به بلندیهای اشغالی جولان در روز شنبه گذشته که منجر به کشته شدن ۱۲ نوجوان و کودک شد، در تلاش است تا از جنگ تمامعیار بین اسرائیل و حزبالله لبنانِ تحت حمایت ایران جلوگیری کند.
اسرائیل و ایالات متحده آمریکا حزبالله را مسئول این حمله موشکی میدانند هرچند که این گروه مسئولیت خود را رد کرده است.
این منابع که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند که تمرکز دیپلماسی فوری ایالات متحده آمریکا بر محدود کردن پاسخ اسرائیل و تلاش در این جهت است که اسرائیل به بیروتِ پُرجمعیت، مناطق غیرنظامی پرجمعیت در حومه جنوبی لبنان و زیرساختهای اصلی مانند فرودگاهها و پلها حمله نکند.
الیاس بوصعب، معاون رئیس پارلمان لبنان در اینباره به رویترز گفت از زمان حمله شنبه گذشته به جولان با آموس هوخشتاین، میانجی آمریکایی در تماس بوده است که اسرائیل را از حمله به بیروت و اطراف آن بازدارد تا از خطر تشدید تنش جلوگیری کند.
او گفت: «اگر اسرائیلیها از حمله به غیرنظامیان، بیروت و حومه آن دوری کنند، حمله آنها به خوبی محاسبهشده خواهد بود.»
مقامهای اسرائیلی گفتهاند که کشورشان قصد دارد به حزبالله آسیب بزند اما منطقه را وارد جنگی همهجانبه نمیکند. دو دیپلمات خاورمیانهای و اروپایی اما گفتند که اسرائیل برای پرهیز از حملات به بیروت، حومه آن یا زیرساختهای غیرنظامی هیچ تعهدی نداده است.
وزارت خارجه ایالات متحده اعلام کرد که درباره جزئیات گفتوگوهای دیپلماتیک اظهارنظر نمیکند، اگر چه در پی «راهحلی بادوام» برای پایان دادن به آتشافزوزیهای فرامرزی است. یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به رویترز گفت: «حمایت ما از امنیت اسرائیل در برابر همه تهدیدهای مورد حمایت ایران از جمله حزبالله، تزلزلناپذیر است.»
جان کربی، سخنگوی کاخ سفید نیز به خبرنگاران گفت که اسرائیل حق دارد به حمله جولان پاسخ دهد، اما هیچکس خواهان جنگ گستردهتر نیست. او افزود: «در مورد مکالمههای آخرهفته، تنها میتوانیم بگوییم که ما در سطوح مختلف رایزنی کردهایم اما من قصد ندارم جزئیات این گفتوگوها را بیان کنم.»
پیام واشنگتن به تهران
پنج منبعی که یا از فشارهای دیپلماتیک دو روز گذشته مطلع بودند، یا در این گفتوگوها شرکت داشتند گفتند تلاشها بر این است که به رویکردی مشابه با آنچه پس از حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق رخ داد و بین اسرائیل و ایران حملات موشکی و پهپادی صورت گرفت، برسند.
یک مقام ایرانی گفت ایالات متحده آمریکا همچنین دستکم سه بار از زمان حمله روز شنبه به بلندیهای جولان پیامهایی به تهران ارسال کرده و «هشدار داده است که تشدید اوضاع برای همه طرفها مضر است».
حزبالله قدرتمندترین شبکه در میان گروههای نیابتی ایران در منطقه است که بهعنوان «محور مقاومت» شناخته میشوند. حزبالله متحد حماس است و از آغاز جنگ غزه در اکتبر گذشته، در سراسر مرز جنوبی لبنان در حال تبادل آتش با ارتش اسرائیل است.
در جریان جنگ سال ۲۰۰۶، آخرین باری که اسرائیل و حزبالله با یکدیگر درگیر شدند، نیروهای اسرائیلی حومه جنوبی بیروت موسوم به ضاحیه را بمباران کردند و ساختمانهای وابسته به حزبالله و همچنین برجهای مسکونی را هدف قرار دادند. فرودگاه بیروت نیز بمباران و از مدار خارج شد و در سراسر لبنان پلها، جادهها، پمپ بنزینها و زیرساختهای دیگر ویران شدند.
یک دیپلمات فرانسوی به رویترز گفت که از زمان حمله بلندیهای اشغالی جولان، پاریس نیز در ارسال پیامهایی بین اسرائیل و حزبالله بهمنظور کاهش تنش نقش داشته است.
فرانسه روابط تاریخی با لبنان دارد. لبنان از سال ۱۹۲۰ تا سال ۱۹۴۳ که به استقلال رسید، تحت فرمان فرانسه بود. پاریس از آن زمان تاکنون روابط نزدیک خود را با این کشور را حفظ کرده است و حدود ۲۰ هزار شهروند در لبنان دارد و بسیاری از آنها دارای تابعیت دوگانه هستند.
فرماندهی ارتش اسرائیل تاکنون هیچ یک از دستورالعملهای خود به شهروندان مناطق شمالی را تغییر نداده است، این نشان میدهد که ارتش انتظار خطر قریبالوقوع از جانب حزبالله یا هر گروه دیگری را ندارد.
روز یکشنبه، کابینه امنیتی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، که متشکل از ۱۰ وزیر است و سیاستها در مورد جنگ غزه و حزبالله را تعیین میکند، به نخستوزیر و وزیر دفاع این کشور اجازه داد تا «در مورد نحوه و زمان پاسخ» به حزبالله تصمیم بگیرند.
این تصمیم که با رأی ممتنع بتسالل اسموتریچ وزیر دارایی و ایتامار بن گویر وزیر امنیت ملی، شرکای راست افراطی نتانیاهو همراه بود، نشان میدهد که اسرائیل پاسخی کوتاه و محدود را به حمله حزبالله انتخاب کرده است.
خطر بالاگرفتن تنش
پس از حمله به جولان، اسموتریچ بیانیه تندی صادر کرد و خواستار اقدام شدید علیه حزبالله شد. او در شبکه ایکس/توییتر نوشت: «برای مرگ کودکان، [رهبر حزبالله سیدحسن] نصرالله باید سر خود را هزینه کند. همه لبنان باید هزینه کند.»
در همین حال روز سهشنبه لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا گفت معتقد نیست جنگ بین حزبالله و اسرائیل اجتنابناپذیر باشد و او همچنان نگران احتمال تشدید تنش پس از حمله موشکی مرگبار به بلندیهای جولان است. آستین گفت:
«ما شاهد فعالیتهای زیادی در مرز شمالی اسرائیل بودهایم و همچنان نگران پتانسیل تبدیل این جنگ به یک درگیری تمامعیار هستیم و من معتقد نیستم که جنگ اجتنابناپذیر باشد.»
با افزایش نگرانیها از خطر گسترش تنش بین حزبالله و اسرائیل، روز دوشنبه مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران در گفتوگو با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه هشدار داد که حمله به لبنان پیامدهای جدی برای اسرائیل خواهد داشت.
پزشکیان و علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی جداگانه با اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس و زیاد نخاله، دبیرکل جهاد اسلامی دیدار کردند. پزشکیان سپس با شیخ نعیم قاسم، قائممقام دبیرکل حزبالله لبنان نیز دیدار کرد.
پزشکیان در دیدار با شیخ نعیم قاسم «پشتیبانی از جبهه مقاومت» را «تکلیف شرعی و از سیاستهای اصولی جمهوری اسلامی» دانست. او در دیدار با اسماعیل هنیه هم گفت: «یقین داریم که مقاومت به پیروزی نهایی مردم و آزادی سرزمین فلسطین و نابودی رژیم صهیونیستی (اسرائیل) ختم خواهد شد.»
از سوی دیگر، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نیز یکشنبه ۷ مرداد / ۲۸ ژوئیه اسرائیل را به مداخله نظامی تهدید کرد. او با اشاره به اسرائیل گفت: «همانطور که به قرهباغ کوهستانی و به لیبی رفتیم، با آنها نیز چنین خواهیم کرد.»
در پی سخنان اردوغان، یسرائیل کاتس، وزیر امور خارجه اسرائیل در ایکس نوشت: «اردوغان پا جای پای صدام حسین میگذارد و اسرائیل را تهدید به حمله میکند. او [اردوغان] بهتر است به یاد آورد که آنجا چه روی داد و پایان ماجرا چگونه بود.»
کاتس به دیپلماتهای اسرائیل دستور داد که با تمام کشورهای عضو ناتو تماس بگیرند و برای محکومیت ترکیه و اخراج این کشور از ائتلاف نظامی ناتو تلاش کنند.
از زمان آغاز جنگ در غزه، روابط اسرائیل و ترکیه بهشدت تیره شده است. اردوغان حماس را یک «سازمان آزادیبخش» خوانده و نتانیاهو را با آدولف هیتلر مقایسه کرده است.