جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا روز سه‌شنبه ۱۵ خرداد / ۴ ژوئن، ممنوعیت پناهندگی گسترده‌ای را برای مهاجرانی که به طور غیرقانونی از مرز ایالات متحده و مکزیک عبور می‌کنند، وضع کرد. یک اقدام اجرایی مهم در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور در ماه نوامبر که بایدن آن را «موقتی» خواند.
بر اساس دستور اجرایی جدید، مهاجرانی که در حال عبور غیرقانونی دستگیر می‌شوند، می‌توانند به سرعت اخراج یا به مکزیک بازگردانده شوند. این دستور بلافاصله و از نیمه‌شب گذشته اجرایی شد.
وزارت امنیت داخلی ایالات متحده گفت که استثنائاتی برای کودکان بدون همراه، افرادی که با تهدیدات جدی پزشکی یا امنیتی روبرو هستند و قربانیان قاچاق انسان وجود دارد.
از دید رسانه‌های آمریکایی، بایدن به این دلیل رویکرد خود را در قبال امنیت مرزی سخت‌تر کرده چرا که مهاجرت به عنوان یک موضوع اصلی برای آمریکایی‌ها در آستانه انتخابات ۵ نوامبر ظاهر شده است. او باید با دونالد ترامپ جمهوری‌خواه روبرو شود که سرکوب موج مهاجرت را محور اصلی کارزار انتخاباتی خود قرار داده است.
ترامپ در ماه‌های گذشته بارها وعده داده است که در صورت انتخاب مجدد در همان روزهای نخست، فرمان بزرگترین موج اخراج مهاجران و پناهندگان را صادر خواهد کرد. رسانه‌های دست‌راستی در ماه‌های گذشته با نمایش تصاویری از ورود مهاجران و عبور آنها از دیوارها و موانع مرزی، کمپین وحشت و ناامنی را برای رای‌دهندگان آمریکایی کلید زده‌اند.
بایدن در سال ۲۰۲۱ به قدرت رسید و قول داد برخی از سیاست‌های محدودکننده مهاجرتی ترامپ را تغییر دهد، اما او هم‌اکنون و به دلیل بحران اقتصادی جهانی، با سطوح بی‌سابقه مهاجرانی که به‌طور غیرقانونی از مرز این کشور با مکزیک عبور می‌کنند، دست و پنجه نرم می‌کند. روندی که مقامات مرزی آمریکا و شهرهایی که مهاجران جدید را می‌پذیرند، تحت فشار قرار داده است.
جو بایدن در کنفرانس مطبوعاتی‌اش در کاخ سفید گفت که دسترسی به «امکان پناهندگی» برای مهاجرانی که مشخصات خود را در اپلیکیشنی به نام CBP One ثبت کرده‌اند یا به جای عبور غیرقانونی از مسیرهای قانونی استفاده می‌کنند، همچنان وجود خواهد داشت. بایدن گفت:
این اقدام به ما کمک خواهد کرد تا کنترل مرزهایمان را به دست آوریم و نظم را برقرار کنیم. این ممنوعیت تا زمانی که تعداد افرادی که سعی در ورود غیرقانونی دارند به سطحی کاهش یابد که سیستم ما بتواند به طور مؤثر آن را مدیریت کند، برقرار خواهد بود.
بایدن در این سخنرانی تلاش کرد این سیاست خود را جدا از سیاست سرکوب مهاجران ترامپ نشان دهد و گفت که جنجالی‌ترین سیاست‌های ترامپ از جمله جدا کردن خانواده‌های مهاجر در مرز و اظهارنظرهایی مبنی بر اینکه مهاجران غیرقانونی در ایالات متحده «خون کشور ما را آلوده می‌کنند»، یک سیاست «اهریمن‌سازی» از مهاجران است و او «هرگز مهاجران را اهریمن‌سازی» نمی‌کند.
با این حال این سیاست بایدن نمی‌تواند بی‌ارتباط با انتخابات پیش رو باشد. بر اساس نظرسنجی رویترز/ایپسوس که در اواسط ماه مه انجام شد، وقتی صحبت از سیاست مهاجرت به میان می‌آید، رأی دهندگانی که برای انتخابات ثبت‌نام کرده‌اند، ترامپ را با اختلاف ۱۷ درصدی نسبت به بایدن ترجیح می‌دهند.
محدودیت جدید تا چه زمانی ادامه دارد؟
رویترز و آسوشیتدپرس در گزارششان از این تحول جدید نوشته‌اند که ممنوعیت جدید پناهندگی با رسیدن سقف دستگیری مهاجران در مرزهای آمریکا به «۲۵۰۰ نفر در یک روز» فعال می‌شود. این ارقام اکنون «۴۳۰۰ نفر در یک روز» است. بنابراین این سیاست فعلاً اجرایی و فعال خواهد بود.
براساس این دستور اجرایی زمانی که دستگیری‌ها به مدت سه هفته «به کمتر از میانگین ۱۵۰۰ نفر در روز» برسد، متوقف می‌شود. آخرین باری که دستگیری در گذرگاه‌های مرزی آمریکا کمتر از ۱۵۰۰ نفر بود به دوران اوج کرونا باز می‌گردد.
سؤالات عملیاتی کلیدی در مورد اجرای این دستور وجود دارد. از جمله اینکه چگونه دولت آمریکا قرار است مهاجرانی را که از کشورهای دور به مرز این کشور رسیده‌اند، اخراج کند. برخی از این افراد شهروندان در جستجوی پناه از کشورهایی هستند که با آمریکا توافقنامه مهاجرتی ندارند. هنوز مشخص نیست که مکزیک چه تعداد مهاجر غیر مکزیکی را تحت رویه جدید اجرایی می‌پذیرد.
واکنش‌ها چه بود؟
این دستور بایدن مورد حمله منتقدان دو طرف طیف سیاسی آمریکا قرار گرفت.
لی گلرنت، وکیل اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا، گفت که آنها قصد دارند به خاطر محدودیت‌های جدید از دولت شکایت کنند. این گروه و دیگر سازمان‌های حامی مهاجران از بایدن به دلیل اتخاذ سیاست‌های مشابه ترامپ و عقب نشینی از تعهدات قانونی ایالات متحده در قبال پناهجویان انتقاد کرده‌اند.
پیش از اعلام این خبر، ستاد انتخاباتی ترامپ بیانیه‌ای صادر کرد و از بایدن به دلیل سطوح بالای مهاجرت غیرقانونی انتقاد کرد و گفت که معافیت کودکان بدون همراه از برنامه اخراج، قاچاق کودکان را تشویق می‌کند.
جمهوری خواهان همچنین اقدامات بایدن را با انگیزه سیاسی و ناکافی خواندند و به شدت محکوم کردند.
سازمان ملل متحد هم به این موضوع واکنش نشان داد. فلورنسیا سوتو نینو، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد گفت:
ما بار دیگر تأکید می‌کنیم که درخواست پناهندگی یک حقوق اساسی بشر است و دسترسی به پناهندگی برای کسانی که نیاز دارند بسیار مهم است و هر شخصی که ادعا می‌کند ترس موجهی از تحت تعقیب قرار گرفتن در کشور مبدأ خود دارد، باید به قلمرو امن دسترسی داشته باشد.
