راهنمای روزنامه‌نگاران در گزینش واژه‌ها و تعابیر در خصوص معلولیت

گروه حقوق معلولان

اصول بنیادین راهنما در چگونگی گزینش واژگان و عبارات در زمینه معلولیت

  • اصل اول: اشاره به معلولیت بنا به اقتضای موضوع (رویکرد حد‌اقلی و بدون اغراق)
  • اصل دوم: نگاه حق‌محور: نفی نگاه ترحمی، خیریه‌ای، پزشکی و نظایر آن و تاثیر آن بر گزینش واژگان
  • اصل سوم: معلولیت به عنوان بخشی از هویت فردی نه تمام آن
  • اصل چهارم: اولویت‌دادن به خواست و تمایل فرد در انتخاب واژگان
  • اصل پنجم: قرار دادن واژگان مردود در گیومه
  • اصل ششم: عدم استفاده از واژگان مربوط به معلولیت در موارد غیر مرتبط

انتخاب تعابیر و واژه‌های مناسب برای اشاره به معلولیت

واژه‌های نا‌مناسب واژه‌های مناسب
معلولیت یا نقص مادرزاد معلولیت
معلولیت از بدو تولد
رنج بردن از یا مبتلا بودن به معلولیت معلولیت داشتن
معلول علیل، زمین‌گیر یا از کار افتاده عجیب‌الخلقه یا ناقص‌الخلقه توان‌خواه، توان‌یاب یا توان‌جو دگرتوان فرد/کودک استثنایی فرد با نیاز‌های ویژه قهرمان، اسطوره، ابر‌انسان فرد دارای معلولیت
معلولیت پنهان یا غیر ‌مشهود
فرد/کودک سالم
فرد/کودک عادی یا نرمال
فرد فاقد معلولیت
فرد غیر ‌معلول

انتخاب تعابیر و واژه‌های مناسب برای اشاره به گروه‌های مختلف افراد دارای معلولیت

واژه‌‌های نا‌مناسب واژه‌های مناسب
کری آسیب شنوایی
کر نا‌شنوا یا کم‌شنوا
لال یا گنگ کر ‌و ‌لال فاقد قوه تکلم یا استفاده از زبان اشاره
زبان اشاره ایرانی (اشارانی)
رابط نا‌شنوایان مترجم زبان اشاره
الکن فرد دارای لکنت زبان
کوری اختلال بینایی
روشن‌دل کور نابینا یا کم‌بینا
معلول جسمی-حرکتی فرد دارای معلولیت جسمی
فرد با معلولیت جسمی
فلج افلیج شَل چلاق ضعف عضلانی
تحلیل عضلانی
قطع عضو
یک‌دست یا یک‌پا
مثال در صورت ضرورت:
«الف در اثر انفجار مین بخشی از پای راست خود را از دست داده»
«الف از بدو تولد دارای یک دست است»
اسیر صندلی چرخدار
ویلچری
«الف از ویلچر استفاده می‌کند»
عقب‌مانده ذهنی
کند‌ذهن
فرد دارای معلولیت ذهنی
منگل فرد دارای سندروم داون
فرد دارای فراموشی
اختلال یاد‌گیری
دیسلکسیا
اسپرگر در‌خود‌مانده فرد دارای اوتیسم
اوتیستیک
اختلال مشاعر
سایکوز
روان‌پریش
معلولیت روان
اختلال سلامت روان
بیمار روانی
مجنون
دیوانه
فرد دارای معلولیت روان
اختلال توجه و تمرکز یا بیش‌فعالی (ای‌دی‌اچ‌دی)
اختلال دو‌قطبی
افسردگی
دپرشن
اختلال وسواس اجباری (او سی دی)
اختلال استرس بعد از حادثه (پی‌تی‌اس‌دی)
اسکیزوفرنیا
دو/چند‌شخصیتی اختلال هویت تجزیه‌ای
کوتوله
آدم کوچولو
افراد کوتاه‌قامت
دیسمورنیا
قاعدگی درد‌ناک
اندومتریوسیس
آلوده
پاک
معتاد
اعتیاد فرد با سو مصرف مواد مخدر یا الکل
مصروع صرع
وضعیت نباتی حالت اغما یا کما

Ad placeholder

انتخاب تعابیر و واژه‌های مناسب برای اشاره به خدمات مربوط به افراد دارای معلولیت

واژه‌های نا‌مناسب واژه‌های مناسب
پرستار دستیار یا مراقب شخصی
سگ راهنما
سگ راهنما
مرکز نگه‌داری از افراد دارای معلولیت
بیمارستان روانی یا تیمارستان بیمارستان روان‌پزشکی مرکز سلامت روان

راهنمای کامل «چگونه موضوعات حوزه معلولیت را پوشش دهیم؟» را دریافت کنید.

0 FacebookTwitterPinterestEmail

پیام بگذارید

پیام

گالری

ما را دنبال کنید! ​

تماس

  Copyright © 2023, All Rights Reserved Payaam.net