44
گروه حقوق معلولان
اصول بنیادین راهنما در چگونگی گزینش واژگان و عبارات در زمینه معلولیت
- اصل اول: اشاره به معلولیت بنا به اقتضای موضوع (رویکرد حداقلی و بدون اغراق)
- اصل دوم: نگاه حقمحور: نفی نگاه ترحمی، خیریهای، پزشکی و نظایر آن و تاثیر آن بر گزینش واژگان
- اصل سوم: معلولیت به عنوان بخشی از هویت فردی نه تمام آن
- اصل چهارم: اولویتدادن به خواست و تمایل فرد در انتخاب واژگان
- اصل پنجم: قرار دادن واژگان مردود در گیومه
- اصل ششم: عدم استفاده از واژگان مربوط به معلولیت در موارد غیر مرتبط
انتخاب تعابیر و واژههای مناسب برای اشاره به معلولیت
واژههای نامناسب | واژههای مناسب |
---|---|
معلولیت یا نقص مادرزاد | معلولیت معلولیت از بدو تولد |
رنج بردن از یا مبتلا بودن به معلولیت | معلولیت داشتن |
معلول علیل، زمینگیر یا از کار افتاده عجیبالخلقه یا ناقصالخلقه توانخواه، توانیاب یا توانجو دگرتوان فرد/کودک استثنایی فرد با نیازهای ویژه قهرمان، اسطوره، ابرانسان | فرد دارای معلولیت |
معلولیت پنهان یا غیر مشهود | |
فرد/کودک سالم فرد/کودک عادی یا نرمال |
فرد فاقد معلولیت فرد غیر معلول |
انتخاب تعابیر و واژههای مناسب برای اشاره به گروههای مختلف افراد دارای معلولیت
واژههای نامناسب | واژههای مناسب |
کری | آسیب شنوایی |
کر | ناشنوا یا کمشنوا |
لال یا گنگ کر و لال | فاقد قوه تکلم یا استفاده از زبان اشاره |
زبان اشاره ایرانی (اشارانی) | |
رابط ناشنوایان | مترجم زبان اشاره |
الکن | فرد دارای لکنت زبان |
کوری | اختلال بینایی |
روشندل کور | نابینا یا کمبینا |
معلول جسمی-حرکتی | فرد دارای معلولیت جسمی فرد با معلولیت جسمی |
فلج افلیج شَل چلاق | ضعف عضلانی تحلیل عضلانی |
قطع عضو یکدست یا یکپا |
مثال در صورت ضرورت: «الف در اثر انفجار مین بخشی از پای راست خود را از دست داده» «الف از بدو تولد دارای یک دست است» |
اسیر صندلی چرخدار ویلچری |
«الف از ویلچر استفاده میکند» |
عقبمانده ذهنی کندذهن |
فرد دارای معلولیت ذهنی |
منگل | فرد دارای سندروم داون |
فرد دارای فراموشی | |
اختلال یادگیری دیسلکسیا |
|
اسپرگر درخودمانده | فرد دارای اوتیسم اوتیستیک |
اختلال مشاعر سایکوز روانپریش |
معلولیت روان اختلال سلامت روان |
بیمار روانی مجنون دیوانه |
فرد دارای معلولیت روان |
اختلال توجه و تمرکز یا بیشفعالی (ایدیاچدی) | |
اختلال دوقطبی | |
افسردگی دپرشن |
|
اختلال وسواس اجباری (او سی دی) | |
اختلال استرس بعد از حادثه (پیتیاسدی) | |
اسکیزوفرنیا | |
دو/چندشخصیتی | اختلال هویت تجزیهای |
کوتوله آدم کوچولو |
افراد کوتاهقامت |
دیسمورنیا قاعدگی دردناک |
|
اندومتریوسیس | |
آلوده پاک معتاد |
اعتیاد فرد با سو مصرف مواد مخدر یا الکل |
مصروع | صرع |
وضعیت نباتی | حالت اغما یا کما |
Ad placeholder
انتخاب تعابیر و واژههای مناسب برای اشاره به خدمات مربوط به افراد دارای معلولیت
واژههای نامناسب | واژههای مناسب |
---|---|
پرستار | دستیار یا مراقب شخصی |
سگ راهنما | |
سگ راهنما | |
مرکز نگهداری از افراد دارای معلولیت | |
بیمارستان روانی یا تیمارستان | بیمارستان روانپزشکی مرکز سلامت روان |
راهنمای کامل «چگونه موضوعات حوزه معلولیت را پوشش دهیم؟» را دریافت کنید.