بخش جامعه و حقوق
رییس دانشگاه تهران در واکنش به اخبار اخراج اساتید دانشگاهها ادعا کرد که هیچ استادی را از این دانشگاه اخراج نکردهاند.
سیدمحمد مقیمی در گفتوگویی با خبرگزاری «مهر» که ۲۱ اسفند منتشر شد اخبارهای مربوط به اساتید اخراجی را «آمار غیرواقعی» خواند و همه را تکذیب کرد و گفت:
ما در دانشگاه تهران هیچ وقت رویکرد برخورد نامناسب با اساتید و دانشگاهیان نداشتهایم و با هیچکدام از دانشجویان و کارمندان و اساتید که منتقد سیاسی و اجتماعی هستند، در ارتباط با فعالیتهایشان برخورد تنبیهی صورت نگرفته است. در دانشگاه تهران نه تنها برخورد نامناسب با منتقد صورت نمیگیرد، بلکه فضایی فراهم میشود که انتقادها مطرح شود، در واقع ما در دانشگاه تهران سازوکارهای نقد را فراهم کردهایم.
در گزارشی که خبر آنلاین ۱۸ بهمن منتشر کرده بود در طی دو سال اخیر تنها ۲۵ استاد از دانشگاه تهران اخراج شدهاند. در این خبر اینفوگرافی و لیست اساتید اخراجی را میتوان دید. اخراج اساتیدی همچون «علی شریفی زارچی» از دانشگاه صنعتی شریف یا «آذین موحد»، استاد موسیقی دانشگاه تهران نمیتوانست به توانایی علمی این اساتید مربوط باشد اما آنها را با نام «قطع همکاری» از کار برکنار کردند. در روزهای پایانی سال نیز اخبار اخراج «احمد شکرچی» استاد جامعهشناسی دانشگاه شهید بهشتی و اخراج «محسن خلیلی»، استاد دانشگاه فردوسی در روز نهم بهمن ماه بعد از ۱۸ سال تدریس، رسانهای شد.
Ad placeholder
با وجود این، رییس دانشگاه تهران ادعا کرد که از ۲٬۵ سال پیش تا کنون هیچ استادی را اخراج نکردهاند «به این معنا که قرارداد یک استاد با استخدام رسمی دانشگاه تهران به دلایل مختلف و به صورت یکطرفه لغو نشده است».
مقیمی در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است برخی از استادان به دلایل تفکرات سیاسی اخراج شده باشند، گفت:
من به شما اطمینان میدهم که در این خصوص با هیچ شخصی قطع همکاری نداشتهایم و با تعداد قلیلی از افراد پیمانی، صرفاً بهخاطر موضوعات علمی و تراز استادی دانشگاه تهران قطع همکاری کردهایم. البته ممکن است یک هیأت علمی پیمانی که تراز علمی را کسب نکرده است و در عین حال نقد سیاسی هم کرده باشد، در این لیست قرار داشته باشد و بخواهد از همین موضوع سو استفاده بکند و عدم تمدید قرارداد را به گردن رویکرد سیاسی بیاندازد و نه عدم احراز شایستگیهای علمی.
رییس دانشگاه تهران در عین حال اخراج چند استاد حقالتدریسی را تایید کرد اما گفت که به علت نقد سیاسی و یا گرایشات سیاسی نبوده و گفت که در فضای مجازی نام عدهای برده شده که در دانشگاه تهران حقالتدریس بودهاند و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران هم نیستند، و بنا به دلایلی همچون «عدم نیاز گروه، نمره پایین ارزیابی دانشجویی» و یا در مواردی بهعلت «مشکل اخلاقی»، ادامه همکاری با آنها قطع شده است.
علیرضا معزی، فعال رسانهای در واکنش به ادامه این گونه اخراجها در شبکه اجتماعی ایکس(توئیتر سابق) نوشت:
در سریال تراژیک اخراج اساتید، نسلی از دانشگاه بیرون میشوند که برونداد آموزش پس از انقلاباند و منتقد حکمرانی پساانقلاب؛ کسانی از خانه رانده میشوندکه دانشآموخته یا کنشگر علوم انسانیاند، دغدغهمند توسعه و هواخواه وطن؛ گویی دشمنان توسعه، انتقام پرونده بورسیهها را میگیرند.
پروژه خالصسازی دانشگاهها
در شهریور سال جاری روزنامه «اعتماد» گزارشی منتشر کرد در آن نام و محل تدریس ۱۱۰ استادی که تا آن زمان در دولت سیزدهم با حکم موقت یا دائم از کار در دانشگاه یا بدنه دانشگاه محروم شده بودند را منتشر کرد. براساس پژوهش «اعتماد» بیشترین احکام تعلیق، انفصال موقت از تدریس، ممنوع الورودی، قطع حقوق استاد، پایان همکاری و بازنشستگی اجباری در دانشگاههای آزاد، تهران، علوم پزشکی تهران، علامه طباطبایی و شهید بهشتی، صادر شده است.
رسانهها این اخراجها در تابستان سال جاری را «موج دوم خالصسازی» نامیده بودند. «خالصسازی دانشگاهها» مصوبهای است که شورای عالی انقلاب فرهنگی یک ماه پس از روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی ابلاغ کرده بود. به گزارش روزنامه «اعتماد» این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ابراهیم رئیسی زیر آن امضا کرده است بهانهای برای «اخراج اساتید» بوده است. در این مصوبه، خطاب به هیاتهای عالی جذب اعضای هیات علمی «شرایط قطع همکاری با اساتید» ذکر شده است.
Ad placeholder
محسن برهانی، حقوقدان و استاد دانشگاه تعلیق شده دانشگاه تهران به روزنامه «اعتماد» گفت:
نه شاکی خصوصی دارم،نه مسئله مالی دارم نه مشکل اخلاقی؛ تعلیقم کردند چون در توییتر و اینستاگرام از منظر فقه و حقوق، از مردم دفاع کردم.
تقی آزاد ارمکی، استاد دانشگاه تهران شهریور سال جاری در گفتوگویی با سایت «دیدهبان» درباره پروژه خالصسازی در دانشگاهها گفته بود مجموعه نیروهایی که در جناح راست هستند اعتقادی به دانشگاه، علم و نقد ندارند. آنها فقط تبعیت میکنند و معتقدند که در نظام ولایی باید همه کسانی که منتقد هستند را بهعنوان افراد غیرخودی حذف کنند.
ارمکی با بیان اینکه با خالصسازی هیچ مسئلهای حل نمیشود و با این وضعیت دانشگاه مضمحل شده و دیگر جان ندارد، گفته بود:
کسی میتواند مشکلات کشور را حل کند که یک نخبه باشد، باید وقت بگذارد و فکر کند. چرا در کشور این همه مسائل باقی مانده؟ چون کار دست یک مشت آدم نادان است. دانشکدههای علوم اجتماعی ایران را اگر نگاه کنید روسا و رئیس گروههایش ضعیفترین استادان علوم اجتماعی ایران هستند.
با روی کار آمدن دولت رئیسی و کوشش دولت او برای خالصسازی و یکدست کردن ایدئولوژیک دانشگاهها، اساتید بسیاری را به بهانههای مختلف از بدنه دانشگاه بیرون راندهاند. درحالی که رییس دانشگاه تهران ادعا میکند هیچ استادی به خاطر نقد اخراج نشده و حتی فضای نقد نیز در دانشگاه تهران کماکان پابرجاست، واقعیت نشان میدهد که اساتید و دانشجویان منتقد به شیوههای مختلف تنبیه شدهاند. این روشهای تنبیهی که در شدیدترین حالت اخراج و یا بازداشت آنها را درپی داشته از شهریور ۱۴۰۱ با آغاز جنبش ژینا شدت بیشتری یافته است.