زن‌کُشی و خشونت پنهان در کار خانگی

بنفشه جمالی

موضوع خشونت خانگی و گستردگی آن در ایران با توجه به نبود قوانین حمایتی از زنان و تشدید و تشویق خشونت علیه زنان توسط حکومت جمهوری اسلامی، موضوعی است که فعالین حقوق زنان بارها از آن صحبت کرده‌اند. آمار دقیقی از خشونت خانگی در ایران به دلیل محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های صحبت کردن از خشونت خانگی و سرکوب حکومتی وجود ندارد. اما یافته‌های یک کار مطالعاتی در چند شهر بزرگ ایران نشان می‌دهد حدود ۷۷ درصد زنان این مناطق حداقل یک نوع خشونت خانگی را در دوره زمانی مورد بررسی قرار گرفته، تجربه کرده‌اند.

بسیاری از کارشناسان اجتماعی معتقدند خشونت خانگی در ایران به دلیل نبود قوانین حمایتی و ترس زنان از عواقب گزارش خشونت خانگی، بسیار گسترده‌تر از سطح جهانی است. بر اساس آخرین گزارش تحقیقی منتشر شده توسط روزنامه شرق، هر چهار روز یک زن در ایران توسط مردان خانواده خود به قتل می‌رسند.

Ad placeholder

زن کشی به دلیل دستپخت بد

در روزهای اخیر خبر دو زن‌کشی توسط رسانه‌ها منتشر شد. علت هر دوی این قتل‌ها «دستپخت زنان» عنوان شده است.

قتل اول قتل زنی است که به گفته بازپرس جنایی تبریز همسرش او را به دلیل مصرف زیاد رب، به ضرب گلوله به قتل رسانده است. بنابر اظهارات بازپرس ویژه قتل عمد دادسرای عمومی مشهد، قتل دوم به دلیل نارضایتی مرد از دستپخت زن و با ضربات متعدد چاقو و جلوی چشم فرزندانش انجام گرفته است.

این دو قتل تنها دو نمونه از خشونتی است که زنان به دلیل کارخانگی که هرروز مجبور به انجام آن هستند، با آن مواجه‌اند.

کار خانگی و ارزش آن، یکی دیگر از موضوعاتی است که فعالین زن بارها درخصوص آن صحبت کرده‌اند. زنانی که به دلیل جنسیتشان مجبور به انجام تمام کارهای خانه بدون دریافت دستمزد، داشتن حق مرخصی و بازنشستگی هستند؛ زنانی که از صبح تا شب مشغول خدمات رسانی به اعضای خانواده خود هستند. بچه‌داری، پخت و پز، شستشوی ظروف و لباس‌ها، جارو کردن، انجام خریدهای خانه، رسیدگی به تکالیف بچه‌ها و…. تنها بخشی از کارهای خانگی است که زنان خانه دار و بسیاری از زنان شاغل به طور روزمره «مجبور» به انجام آنها هستند.

چند زن در اطراف خود می‌شناسید که به دلیل نامرتب‌بودن خانه و به دلیل اینکه یک روز نتوانسته خانه را نظافت کند، مورد سرزنش اطرافیانش بخصوص همسر و خانواده همسرش قرار گرفته است؟ چند زن به دلیل سوختن غذا یا آماده نشدن غذا سر وقت به‌دست همسرانشان مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند؟ چند زن را می‌شناسید که به دلیل دستپخت بد مورد تمسخر، آزار کلامی و روانی همسران‌شان قرار گرفته‌اند؟

واقعیت این است که زنان به ویژه زنان خانه‌دار به‌واسطه مسئولیت انجام کار خانگی که به گردن آنها گذاشته شده است، به طور روزانه در معرض انواع خشونت خانگی قرار دارند؛ زنانی که بواسطه جنسیتشان مورد خشونت کلامی و روانی و ضرب و شتم قرار می‌گیرند و یا همانند دو زن کشته شده اخیر، توسط همسرانشان به قتل می‌رسند.

بسیاری از این خشونت‌ها، خشونت‌هایی است که زنان بواسطه کار خانگی با آن رو به رو هستند. خشونت خانگی و زن کشی‌هایی که بسیاریشان حتی خبری نمی‌شوند و در پستوی چهار دیواری خانه‌ها، به عنوان امری خصوصی که نباید از آنها صحبت کرد برای همیشه مسکوت میمانند. مردانی که در پناه حمایت‌های قانونی حتی پس از قتل همسران‌شان و به دلیل سرپرست خانواده بودن، کمترین مجازات در انتظارشان است و با برگشت به سطح جامعه در کمین هستند تا زن دیگری را به قتلگاه خشونت خانگی برسانند.