عبدالله عبدی، سرمایه‌گذار مرموز پتروشیمی در میانکاله چگونه از فرش به عرش رسیده است؟

نسیم روشنایی

عبدالله عبدی، ابر بدهکار بانکی که همزمان مدیر عامل چند شرکت است، مردی که با نزدیکی به مقامات برای خود امپراتوری مالی ساخته، سرمایه‌گذار مرموز پتروشیمی میانکاله است. برخی او را وابسته به دستگاه‌های امنیتی می‌دانند. گروهی او را به وزارت اطلاعات و گروهی به سپاه مرتبط می‌دانند.

از سوی دیگر چون مجوز پروژه پتروشیمی در میانکاله که در وبسایت وین ثبت با نام «شرکت صنایع پتروشیمی امیرآباد مازندران» ثبت شده اما در رسمیو تغییر نام یافته و با نام «صنایع پتروشیمی گهر مازندران» به ثبت رسیده است در دولت دوازدهم و با حمایت بیژن زنگنه، وزیر نفت دولت روحانی به ثبت رسیده‌ است برخی او را به جبهه اصلاح‌طلبان نزدیک می‌دانند و خاستگاه گفتمان خصمانه‌ای که پیرامون ساخت این پروژه در رسانه‌ها شکل گرفته است را جنگ جریان‌های سیاسی رقیب تفسیر می‌کنند.

Ad placeholder

واکنش سوگیرانه محمدباقر قالیباف نسبت به این پروژه سبب شد عبدی را به هم‌پیالگی با قالیباف نسبت دهند. استاندار مازندران، چندین نماینده مجلس و امام جمعه بهشهر و برخی دیگر از مقامات مسئول این استان نیز از حامیان عبدی هستند.

استاندار مازندران: پشت صحنه مخالفتNGO ها و سلبریتی ها با #پتروشیمی_میانکاله همه اش پول، رانت و فساد است!
پ.ن: عبدالله عبدی، پیمانکار پروژه در یک فقره 2 هزار میلیارد تومان بدهی به بانک توسعه صادرات دارد و برای جرم اقتصادی دیگر هم به 7 سال زندان محکوم شده.
فساد و رانت کجاست؟ pic.twitter.com/XEgPjLarAD

— احسان بداغی (@EhsanBodaghi) April 16, 2022

روزبه اسکندری، کارشناس سازه‌های هیدرولیکی و مشاور ارشد سازمان آب بریتیش کلمبیا دلیل توقف این پروژه را اختلاف جریان‌های اصلاح‌طلب و اصول‌گرا می‌داند و درباره عبدی و روابطش با حاکمیت به رادیو زمانه می‌گوید گفته می‌شود او از نزدیکان محمدباقر قالیباف است.

ارتباط قالیباف و عبدی پس از اینکه دولت رئیسی اعلام کرد این پروژه مجوز زیست‌محیطی ندارد افشا شد. قالیباف اردیبهشت ۱۴۰۱ بدون اینکه نامی از عبدی ببرد از سرمایه‌گذار پروژه پتروشیمی میانکاله دفاع کرد و در صحن علنی مجلس گفت:

در بیست روز گذشته، در یک سرمایه‌گذاری که مسیر اداری آن حل شده و تا بالاترین سطوح رفته و در دولت مجوز گرفته و زمین به او واگذار شده و چند ده میلیارد سرمایه‌گذاری کرده، بعد یکی پیدا می‌شود و می‌گوید که فلان موضوع دوباره بررسی شود و کار متوقف می‌شود. این چه معنی دارد؟ کدام سرمایه‌گذار در چنین شرایطی می‌آید همه مراحل را طی می‌کند و بعد بگوییم کار متوقف شود؟ اگر مشکلی بوده چرا زمین پروژه را به نام او کرده‌اید؟ چرا سند به او دادید؟

این شرکت در رسیمو و وین‌ثبت به ثبت رسیده است و محمد رمضانی به نمایندگی از سیمان نایین، رئیس هیئت مدیره، علیرضا مهرپژوه به نمایندگی از تولیدی ساریه شمال، عضو هیئت مدیره و علی بختیاری به نمایندگی از مرغ امین مازندران جزو اعضایی هستند که نامشان در این وبسایت‌ها ذکر شده است.

در بخش‌های بعدی این پژوهش می‌بینید که عبدالله عبدی در هر سه شرکتی که در پاراگراف قبلی ذکر شده یا رئیس هیئت مدیره بوده یا مدیر عامل.

Ad placeholder

از روستای بایع کلا تا وصل شدن به ارگان‌های امنیتی

عبدی در بایع کلا در استان مازندران به دنیا آمد و پدرش مانند بقیه اهالی مال و منالی نداشت. به گفته روستاییان او در بیست سالگی روستا را ترک کرد و جذب ارگان‌های دولتی ـ امنیتی شد.

بر اساس گزارشی که خرداد ۱۴۰۱ به قلم لیلا مرگن در وب‌سایت انتخاب درباره پیشینه عبدالله عبدی نوشته شده است عبدی گرچه در روستا ملک و ویلا دارد اما از جوانی تا امروز خود را از هم‌ولایتی‌هایشان مخفی نگه داشته و تنها چندین مرتبه از پشت شیشه‌های ماشین دودی‌اش توسط اهالی این روستای ۳۵۰ نفره دیده شده است.

عبدالله عبدی خانه پدری‌اش در روستا را به کاخی مجلل تبدیل می‌کند و به گفته روستاییان با کار گذاشتن دوربین‌های مدار بسته املاک و کارگرانش را زیر نظر دارد. او با وجود ثروتی که به‌دست آورده به هم‌ولایتی‌هایش خیری نرسانده است. مرتضی‌قلی مافی برادر شهید محمدرضا مافی می‌گوید:

تنها اقدام عبدی برای روستا آسفالت آرامگاهی بوده که پدر و مادرش در آنجا دفن هستند، اما او اهالی روستا را در کارخانه‌های متعددش جذب نکرده است و فقط خواهرزاده‌هایش با او کار می‌کنند.

برخی از ثروتمندان برای اینکه به دیگران نشان دهند انسان‌های اخلاق‌محور و خیری هستند و همچنین به این دلیل که مالیات کمتری بپردازند کارهای خیریه راه می‌اندازند. به گفته مافی برخی می‌گفتند عبدی در قالب یک خیریه حدود هزار نفر را زیر پوشش مالی خود دارد اما اگر کار خیری هم صورت گرفته برای اهالی بایع کلا نبوده است. به گفته او فقط در یک مقطع یک‌ساله به پنج تا ۱۰ نفر از اهالی ۵۰ هزار تومان از سوی عبدی کمک مالی شده است.

مرتضی قلی‌ مافی درباره دارایی عبدی می‌گوید:

او یک خانه در روستا دارد. در لب دریا نزدیک به دو سه هکتار زمین دارد و آنجا هم یک ساختمان دارد. می‌گویند طرف‌های ییلاق ساختمان دارد. در ساری و تهران ملک دارد. در خارج هم دارد. اصلا معلوم نیست چقدر سرمایه دارد. نمی‌دانم کجای خارج ملک دارد، اما یک ساختمان هفت طبقه در مشهد و نزدیکی حرم امام رضا دارد. بچه‌های روستا برای این ساختمان کار کرده‌اند. نمی‌دانم عبدی چند کارخانه دارد. فقط کارخانه فولاد نزدیک محله‌مان است و در نکا واقع شده است. هیچ کس از روستا در کارخانه‌های او کار نمی‌کند و فقط یکی از خواهرزاده‌هایش به نام احمد، در شرکت فولاد همه کاره کارخانه است.

اهالی دیگر روستا می‌گویند، عبدی علاوه بر کارخانه فولاد در جاده اسرم، کارخانه روغن و پلاستیک‌سازی هم دارد.

او حدود ۱۵ کیلومتر روستای زادگاهش در کنار یکی از شاخه‌های رودخانه نکا که به دریا منتهی می‌شود ویلایی نیز برای خود ساخته است با دیواری چهار متری. در تصاویر زیر از گوگل مپ ویلای عبدی را در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۳ مشاهده می‌کنید.

رادیو زمانه با یکی از افراد محلی که به‌خاطر امنیت نامش نزد رادیو زمانه محفوظ است درباره ویلای عبدالله عبدی گفت‌وگو کرد. به گفته این فرد چند سال پیش نزدیک ویلای سرمایه‌گذار میانکاله سیل آمد زیرا او ویلا را در مصب یک رودخانه ساخته بود. این باعث شده بود آسیب‌پذیر شود. پس از وقوع سیل او تصمیم گرفت که دیواره‌های ویلا را از سیل‌های بعدی مصون کند. از این رو کارگران عبدی با لودر مسیر رودخانه را عوض کردند.

به گفته این منبع مطلع تغییر مسیر رودخانه توسط عبدی سبب مورب شدن ورودی رودخانه به دریا شده است. مورب شدن ورودی رودخانه به دریا باعث شده گردابی دائمی در همان منطقه ایجاد شود و این پدیده سبب شده سالانه چندین نفر در این ناحیه که ساحل گوهرباران نام دارد غرق شوند.

کلاهبرداری و محکومیت هفت ساله عبدی

برای کسانی مثل عبدالله عبدی که در ایران بدون ارث کلان از سوی پدر، یک‌شبه ثروت هنگفت به جیب می‌زنند کلاهبرداری یا رانت‌خواری ابزارهایی دست‌یافتنی برای دستیابی به ثروت هستند. عبدی در آغاز راه ثروتمند شدن وارد بازار کوپن می‌شود و به گفته یکی از روستاییان در گفت‌وگو با مرگن، به همراه فردی به نام حمید رضایی که همدست او بود محکوم می‌شود.

گزارشی از رجا نیوز نیز با تایید این گفته اضافه می‌کند عبدی در رأی بدوی در شعبه ۱۰۴۵ دادگاه کیفری ۲ مجتمع قضایی شهید قدوسی تهران به جرم کلاهبرداری به هفت سال زندان محکوم شد. اما با وجود اینکه در رأی بدوی او مجهول‌المکان ذکر شده، ممنوع‌الخروج نشده بود.

یک عبدالله عبدی ودو کد ملی

یکی از مسائلی که در پرونده عبدی بر ملا شد این بود که او با دو کد ملی در شرکت‌ها و موسسه‌های مالی مختلف حضور داشته است. در گزارشی که شمانیوز آذر ۱۴۰۰ منتشر کرد تصویر سندی را می‌بینیم که عبدالله عبدی قبلا دارای کد ملی با شماره ۴۹۹۹۹۳ فعالیت اقتصادی می‌کرد و حالا کد ملی او با این اعداد ۲۰۸۱۸۰ شروع می‌شود.

بر اساس گزارش شمانیوز عبدی نه تنها دو کد ملی دارد بلکه در دو شهرستان مختلف به‌دنیا آمده است. فعالیت‌های اقتصادی او با دو کد ملی از طریق سامانه رسمیو و آگهی‌های روزنامه رسمی ثبت و تغییرات در شرکت‌ها در دسترس همگان است.

امپراتوری مالی عبدی

عبدالله عبدی که سهامدار و مجری در سایه صنایع پتروشیمی امیرآباد مازندران است، مستقیم و غیر مستقیم به شرکت‌های متفاوتی متصل است. این ارتباط‌ها او را با نهادهایی همچون سپاه و بنیاد شهید پیوند می‌دهد.

مصونیتی که او در این سال‌های تجارت از آن برخوردار بوده و ثروتی که از این بابت اندوخته است، بی‌شک به مقاماتی که از پروژه مخرب پتروشیمی در نزدیکی میانکاله حمایت کرده‌اند نیز سودهای کلان می‌رساند.

بر اساس گزارش لیلا مرگن در ‌وب‌سایت انتخاب، مردم بایع کلا می‌گویند عبدی با مقامات رده‌بالا حشر و نشر دارد و علاوه بر ایران، در کانادا و ترکیه هم کارخانه و شرکت دارد. این گفته روستاییان را گزارشی ویدئویی که تلویزیون ایران اینترنشنال ساخته است، تایید می‌کند.

در این گزارش ما صدای تغییر یافته یکی از مدیران ارشد بانک مرکزی را می‌شنویم که می‌گوید عبدی شرکتی در ترکیه دارد که برای شرکت‌های ایرانی پیش‌فاکتور صادر می‌کند و خودش را سازنده تجهیزات صنعتی در ترکیه معرفی می‌کند. و شرکت‌ها از ایران ثبت سفارش می‌کنند و ال سی باز می‌کنند. ایشان ال سی را از آن طرف نقد و دریافت می‌کند. مثلا وقتی می‌گوید که می‌خواهد در ساری شرکت فولاد تاسیس کند و هزینه تجهیزاتش ۲۰ میلیون دلار است ۶۰ میلیون دلار ارز دولتی می‌گیرد و بقیه‌اش را در شرکت‌هایش در ترکیه، آلمان و کانادا نگه می‌دارد. هدف او از گرفتن پروژه‌های پتروشیمی میانکاله و شرکت سیمان و فولاد همین بوده است.

تخلف در تخلف: «واگذاری زمین کارخانه پتروشیمی میانکاله غیر قانونی بوده است»

مدیرعاملی چند شرکت: تخلف مداوم عبدی

طبق ماده ۲۴۱ قانون اساسی، این امکان وجود ندارد که یک نفر به‌صورت همزمان مدیرعامل چند شرکت باشد در حالی که عبدالله عبدی همزمان مدیر عامل چند شرکت است.

بر اساس تبصره ۲، الحاقی ۱۳۹۵/۲/۲۰، هیچ فردی نمی‌تواند اصالتاً یا به نمایندگی از شخص حقوقی همزمان در بیش از یک شرکت که تمام یا بخشی از سرمایه آن متعلق به دولت یا نهادها یا موسسات عمومی غیردولتی است به سمت مدیرعامل یا عضو هیئت‌ مدیره انتخاب شود. متخلف علاوه بر استرداد وجوه دریافتی به شرکت به پرداخت جزای نقدی معادل وجوه مذکور محکوم می‌شود.

بر اساس جست‌وجوهای رادیو زمانه در حال حاضر عبدالله عبدی همزمان مدیرعامل دو شرکت است. او تا سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۸ مدیرعاملی دو شرکت دیگر را نیز برعهده داشته است. به این ترتیب عبدی همزمان در برهه‌ای مدیرعامل چهار شرکت فولاد البرز ایرانیان، شرکت تولیدی ساریه شمال، شرکت تولیدی مرغ مادر امین و نیرو سقف بوده است. در حال حاضر او سمت مدیریت عاملی شرکت تولیدی مرغ مادر امین و نیرو سقف را برعهده دارد.

بر اساس گزارشی که خبرگزاری برنا در فروردین ۱۴۰۱ منتشر کرد عبدالله عبدی، مدیرعامل، رئیس هیئت مدیره هشت شرکت بوده است. بر اساس جست‌وجوی زمانه او مدیرعامل، رئیس و نائب رئیس هیئت مدیره ۱۱ شرکت بوده است که در زیر می‌بینید.

• شرکت سرمایه سورین ـ رئیس هیئت مدیره
• شرکت فولاد البرز ایرانیان ـ رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل سابق ، از ۲۱-۰۱-۱۳۹۳ تا ۰۹-۰۴-۱۳۹۸ که قاسم خلیل خلیلی، رئیس هیئت مدیره فعلی می‌شود.
• «شرکت صنایع فلزی سازه‌های سنگین مازندران» که به «سازه‌های فلزی سنگین آسماش» تغییر نام داد – رئیس هیئت مدیره ـ از ۲۵-۰۳-۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵-۰۶-۱۵ که پس از آن حبیب صادقی زیدی رئیس هیئت مدیره می‌شود.
• شرکت سیمان نایین ـ رئیس هیئت مدیره به نمایندگی از شرکت تاوژیر آلتون- ۰۳-۱۱-۱۳۹۴ تا ۱۶-۰۲-۱۳۹۶ که این سمت به محمد رمضانی منتقل می‌شود.
• پارس سرمایه هم‌افزا دانا ـ رئیس هیئت مدیره سابق- از ۰۴-۰۳-۱۳۹۲ تا ۲۰-۰۲-۱۳۹۵ که اسماعیل جاهدی به نمایندگی از شرکت سهامی عام بانک آینده این سمت را برعهده می‌گیرد.
• شرکت‌ فیلتر پاک خاورمیانه ـ رئیس هیئت مدیره- از ۱۵-۰۷-۱۳۹۱ تا ۱۳-۱۰-۱۴۰۱
• شرکت تولیدی ساریه شمال ـ رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل سابق– از ۲۰-۰۶-۱۳۹۱ تا ۱۲-۰۴-۱۳۹۳
• شرکت تعاونی توسعه اعتباری آتی ـ رئیس هیئت مدیره سابق- از ۲۱-۰۳-۱۳۹۰ ، ۲۷-۰۵-۱۳۹۳ رئیس هیئت تصفیه تا ۱۵-۰۷-۱۳۹۳
• شرکت تولیدی مرغ مادر امین ـ رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل– از ۲۸-۰۸-۱۳۸۶
• نیرو سقف ـ عبدالله عبدی، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل به نمایندگی از شرکت صنایع فلزی سازه‌های سنگین مازندران- از ۱۷-۰۱-۱۳۸۵
• کاسپین فرآیند شمال ـ نائب رئیس هیئت مدیره- از ۰۴-۰۵-۱۳۸۸

عبدالله عبدی افزون بر مالکیت شرکت صنایع پتروشیمی امیرآباد مازندران و شرکت‌های نام برده با شرکت‌های دیگری نیز به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم وابسته است.

همانطور که مردم روستای بایع کلا می‌گفتند او اعضای خانواده‌اش را در برخی کارخانه‌ها و شرکت‌هایش به کار گماشته ‌است. سه عضو خانواده عبدی از اعضای هیئت مدیره شرکت تولیدی مرغ مادر امین هستد. شهربانو، علی‌اکبر و صنمبر عبدی به ترتیب منشی، نایب رئیس و عضوی از هیئت مدیره‌ای هستند که عبدی رئیس و مدیر عامل آن است. به گزارش روزنامه اعتماد که در فروردین ۱۴۰۱ منتشر شد، همسر عبدی، گيتا شوكتی چندين سال به‌عنوان عضو هيات‌مديره در اين شركت حضور فعال داشت.

در شرکت‌های دیگر نیز بسیاری از اعضای خانواده او جزو اعضای هیئت مدیره هستند. نمونه دیگر محمود عبدی و ناصر عبدی جزو اعضای هیئت مدیره کاسپین فرآیند شمال هستند که ریاست هیئت مدیره و مدیر عاملی آن را نظام محمودی بر عهده دارد.

تنها اقدام عبدی برای روستا آسفالت آرامگاهی بوده که پدر و مادرش در آنجا دفن هستند، اما او اهالی روستا را در کارخانه‌های متعددش جذب نکرده است و فقط خواهرزاده‌هایش با او کار می‌کنند.

مرتضی‌قلی مافی

به گزارش ویکی فساد نام عبدالله عبدی با برخی از شرکت‌های اقماری‌ گره خورده است. برای نمونه عبدالله عبدی، نائب‌رئیس هیئت مدیره در شرکت تاوریژ آلتون است. این شرکت، دو شرکت زیرمجموعه به نام‌های شرکت «سرمایه آب خاک توسعه» و «سیمان نایین» دارد که هرکدام از آنها چندین شرکت تابعه دارند. عبدی در حال حاضر از این منصب برکنار شده است اما پیش‌تر این سمت را در این شرکت به عهده داشته و رادیو زمانه این را تایید می‌کند.

در شرکت‌هایی که به عبدالله عبدی مرتبط هستند چندین نام مدام دیده می‌شوند: بابک جهان‌آرا، احمد ساعی، محمد رمضانی، حبیب صادقی زیدی، و کوروش الیاس نفیعی. نام رمضانی و الیاس نفیعی در برخی شرکت‌های عبدی مانند صنایع فلزی سازه‌های سنگین مازندران، سیمان نایین، فولاد البرز ایرانیان، عمران و توسعه ساخت صدر پارس و صنایع پتروشیمی امیر‌آباد مازندران حضور دارند.

کوروش الیاس نفیعی مدیرعامل هلدینگ انرژی تامین از شرکت‌های تابعه شستا است. او پیش‌تر مدیرعامل و عضو هیئت مدیره شرکت فولاد البرز ایرانیان، شرکت ساخت وابسته به بانک اقتصاد نوین و شرکت سازه‌های سنگین آسماش ایران و… بوده است. تمام این شرکت‌ها به عبدالله عبدی ارتباط دارند.

عبدلله عبدی و چندی از نزدیکانش با شرکت‌های مختلفی در ارتباط هستند. رادیو زمانه توانست لیست زیر را با مراجعه به سامانه‌های رسیمو و وین‌ثبت و روزنامه رسمی جمهوری اسلامی تهیه کند.*

• خدمات فولاد نوین جاودان ـ فرد مرتبط با عبدی، بابک جهان‌آرا- نایب رئیس و عضو هیئت مدیره
• شرکت تضامنی صرافی بابک جهان‌آرا و شرکا، عضو هیئت مدیره و مدیرعامل
• مسکن‌سازان بهشت پویا ـ فرد مرتبط با عبدی، بابک جهان‌آرا- نایب رئیس هیئت مدیره سابق به نمایندگی شرکت گروه مدیریت صدر پارس که نمایندگی کامل سرمایه‌گذاری دانایان را برعهده دارد
• ایرانیان اطلس ـ «سرمایه‌گذاری دانایان» جزو شرکت‌های مادر مدیریت سرمایه سورین است که به عبدی تعلق دارد
• سرمایه‌گذاری توسعه شهری توس گستر ـ بابک جهان‌آرا عضو هیئت مدیره سابق
• بیمه میهن ـ مرتبط با شرکت مرتبط با عبدی: عمران و توسعه ساخت صدر پارس
• توسعه کسب‌وکار ونداد ـ احمد ساعی رئیس هیئت مدیره سابق، بابک جهان‌آرا، نائب رئیس هیئت مدیره
• بازتاب سهام توس ـ بابک جهان‌آرا، نایب رئیس هیئت مدیره سابق، محمد دهقانی رئیس هیئت مدیره سابق
• نقش گستر شرق ـ بابک جهان‌آرا، رئیس هیئت مدیره فعلی به نمایندگی از شرکت سرمایه‌گذاری دانایان پارس
• نیک‌پردازش زنگان ـ بابک جهان‌آرا، نایب رئیس هیئت مدیره فعلی به نمایندگی از شرکت گسترش سرمایه پردازش اندیشه
• توسعه رویان شهر باد ـ بابک جهان‌آرا، نایب رئیس هیئت مدیره
• آسان سرمایه پویای دانا ـ نام قبلی مدیریت سرمایه سورین
• گروه مدیریت و مشاوره توکان هم افزا اندیشه ـ مرتبط با شرکت سرمایه‌گذاری دانایان پارس و بابک جهان‌آرا
• عمران و توسعه ساخت صدر پارس ـ بابک جهان‌آرا، عضو هیئت مدیره و مدیرعامل سابق، احمد ساعی، عضو هیئت مدیره و مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره سابق
• شرکت هومن بار نایین ـ مرتبط با شرکت سیمان نایین که عبدی رئیس هیئت مدیره آن است
• گسترش سرمایه‌پرداز اندیشه ـ شرکت‌های تاوریژ آلتون، آسان سرمایه پویای دانا، نیک‌پردازش زنگان، عمران و توسعه ساخت صدر پارس، ره‌آورد زنگان صنعت، بازتاب سهام توس، شرکت آراز فارمد ایرانیان و نقش گستر شرق جزو پورتفولیوی این شرکت هستند.
• شرکت آراز فارمد ایرانیان ـ بابک جهان‌آرا، نایب رئیس هیئت مدیره سابق
• شرکت سرمایه آب خاک توسعه ـ بابک جهان‌آرا، رئیس، عضو و نایب رئیس هیئت مدیره، احمد ساعی مدیر عامل و رئیس هیئت مدیره سابق به نمایندگی از شرکت تاوریژ آلتون
• پویا تجارت فریاب ـ بابک جهان‌آرا ، مدیر عامل و عضو هیئت مدیره
• بانک آینده ـ بابک جهان‌آرا، عضو هیئت مدیره سابق
• شرکت سرمایه‌گذاری دانایان ـ از شرکت‌های مادر مدیریت سرمایه سورین. شرکت‌های پرتفولیوی آن نیز برخی به بانک انصار و برخی به نهادهای دیگر سپاه مرتبط هستند.

یکی از نکاتی که در شرکت‌هایی که به عبدی مرتبط هستند به چشم می‌خورد این است که برخی از آنها در گذر زمان تغییر نام داده‌اند. برای نمونه، براساس اسناد رسمی، نام قبلی شرکت «مدیریت سرمایه سورین»، شرکت «آسان سرمایه پویای دانا» بوده است.

به گزارش ویکی فساد نام شرکت آسان سرمایه پویای دانا در بهار ۱۳۹۹به شرکت «مدیریت سرمایه سورین» تغییر یافت. عبدالله عبدی رئیس هیئت مدیره شرکت «مدیریت سرمایه سورین» است و نام شرکت «سرمایه‌گذاری دانایان» در شرکت‌های مادر سورین دیده می‌شود. این شرکت از زیرمجموعه‌‌های هلدینگ «گروه مالی دانایان» است که احمد ساعی مدیر عامل آن است و شرکت مادر آن «پویا تجارت فریاب» ذکر شده است.

بر اساس داده‌های موجود شرکت‌ها و سازمان‌هایی که عبدی در آنها مشارکت داشته به‌نوعی با شرکت‌ها و بانک‌های وابسته به سپاه و بنیاد شهید در ارتباط هستند.

سعید محمد، فرمانده تکنوکرات قرارگاه خاتم الانبیا و مالک پاساژهای لوکس کیست؟

از طرف دیگر، «ایرانیان اطلس» یکی از شرکت‌های پورتفولیوی شرکت «سرمایه‌گذاری دانایان» است. این ارتباط عبدالله عبدی را به هلدینگ بزرگ ایرانیان اطلس متصل می‌کند.

ایرانیان اطلس در سال ۱۳۶۵ تاسیس شد و از سال ۱۳۸۴ به‌طور رسمی خود را به‌عنوان یک گروه سرمایه‌گذاری و اجرایی در صنعت ساختمانی در مقیاس بزرگ در ایران معرفی کرد. این گروه زیر مجموعه بانک «انصار» وابسته به بنیاد تعاون سپاه پاسداران است.

پروژه‌های شهرک مسکونی چیتگر، برج مسکونی اطلس کیش، شهرک مسکونی پالم‌پلازا، مجتمع تجاری‌ـ‌اداری اطلس، برج اداری‌ـ‌تجاری لکسون و بام نیایش تهران برخی از پروژه‌های عمرانی این هلدینگ هستند. این گروه تجاری وابسته به سپاه، انحصار پروژه‌های بزرگ ساختمانی کشور را در اختیار خود گرفته است.

نام شرکت صنایع فلزی سازه‌های سنگین مازندران در۱۹ مهر ۱۳۹۵ به «سازه‌های فلزی سنگین آسماش» تغییر نام می‌دهد. عبدی از سال ۱۳۹۳ رئیس هیئت مدیره این شرکت بود تا زمانی که در ۱۵ شهریور ۱۳۹۵ این سمت به حبیب صادقی زیدی منتقل شد.

اتصال به حلقه شبه مافیایی مقامات و نهادهای سیاسی و نظامی همچون سپاه و بنیاد شهید و روابط پرنفوذی چون قالیباف از عبدالله عبدی محافظت کرده است که با وجود تخلفات قانونی، کلاهبرداری‌ها و بدهکاری‌ها تاکنون به جای به زندان رفتن و ممنوع‌الخروج شدن، تجارت کند و با حقه‌های گوناگون بر ثروتش بیاندوزد.

بانک آینده و بدهی‌هایش

در شکل‌گیری «بانک آینده» نیز ردپای حقه‌بازی مالی عبدی مشهود است، بدون اینکه نامی از او برده شود. او «تعاونی اعتبار زرین‌دشت» را به «موسسه مالی‌اعتباری آتی» تبدیل کرد و سپس در ادغام با «بانک تات» و «موسسه مالی و اعتباری صالحین»، «بانک آینده» تشکیل شد.

در گزارشی که رجانیوز منتشر کرده بود این پرسش مطرح شده بود که چرا همواره عامدانه کوشیده شده نام و سابقه‌های تخلف و فساد عبدالله عبدی مخفی بماند. رجانیوز پرسیده بود:

چرا با نحوه تعیین هیئت تصفیه و ادغام موسسه آتی در بانک آینده و به تبع آن سهامداری در بانک آینده و همچنین نحوه خرید سهام «بانک ایران زمین» از شرکت شاهد بنیاد شهید و شکایت از مدیران آن بانک در دادسرای اقتصادی تا سهامداری پتروشیمی میانکاله هیچ نامی از وی مطرح نیست؟

بر اساس اسناد رسمی، عبدالله عبدی فرودین‌ ۱۳۹۱ «تعاونی اعتبار زرین دشت کارگران ایرانیان» را همراه با رضا باقری‌نژاد، محمد مهدی محمدپور، حمیدرضا اسماعیلی فیروز و عقیل شریفی خریداری کرد و به‌عنوان رئیس هیئت مدیره معرفی شد. این تعاونی پس از آن به شرکت «تعاونی توسعه اعتباری آتی» تغییر نام داد. چنین شد که عبدالله عبدی در حلقه‌ سهامداران بانک آینده قرار گرفت.

دومین کلاهبرداری عبدی در پروسه تحول بانک آینده

خبرگزاری مهر در سال ۱۳۹۱ درباره تخلفاتی که در پروسه شکل‌گیری «موسسه مالی اعتباری آتی» شکل گرفت گزارشی منتشر کرد. گزارش‌های دیگری نیز در این باره منتشر شدند. پایگاه خبری برنا حتی رأی دادگاهی را منتشر کرد که عبدالله عبدی در آن در ارتباط با موسسه آتی مجرم شناخته شده بود.

براساس رأی دادگاه که در آذرماه ۱۳۹۹ صادر شد، عبدالله عبدی، عبدالله فلاح‌دار و توسعه اعتباری آتی به تحصیل مال نامشروع، کلاهبرداری و سوءاستفاده و تقلب از امتیازات متهم شده و به هفت سال حبس و پرداخت جزای نقدی محکوم شدند.

لایه پنهان فساد نظام بانکی: سهام‌داری به نام دیگران

به گزارش خبرگزاری فارس بدهی بانک آینده به بانک مرکزی و نظام بانکی روند صعودی داشته و از٢٢ هزار و ١٥١ میلیارد تومان در ۱۳۹۸ به ٢٩ هزار و ٢٢٠ میلیارد تومان در ۱۳۹۹ رسیده است. از مجموع این رقم بدهی، بیش از ٥٢٠٠ میلیارد تومان بدهی این بانک به بانک مرکزی است.

در حال حاضر، «مدیریت سرمایه آسای دانا» شرکت «توسعه بین‌الملل ایران مال»، شرکت «ارزش‌آفرینان آینده»، شرکت «بازرگانی بهار اقتصاد کامیاران»، شرکت «خدمات مالی و مشاوره سرمایه‌گذاری سنجش امید آینده»، شرکت «تجارت الکترونیکی ارتباط فردا»، شرکت «کارگزاری بانک آینده» و«آرین پردیس دنا» تعدادی از زیرمجموعه‌های این بانک هستند. بانک آینده در شبکه‌ای از هلدینگ‌ها و شرکت‌های تودرتو نیز قرار دارد. مرداد ۱۴۰۱ گزارشی منتشر شد و در آن بدهی ۸۱ هزار میلیارد تومانی شرکت‌های بانک آینده به این بانک اعلام شد.

بانک ایران‌زمین و زیان‌هایش

عبدی در قالب «شرکت آسان سرمایه پویای دانا» یکی از سهامداران «بانک ایران‌زمین» است. بانک ایران‌زمین در ۱۳۸۹ تاسیس شد. سهام آن در۱۳۹۰ در بازار بورس اوراق بهادار تهران عرضه شد. این بانک از ارتقای موسسه مالی و اعتباری مولی الموحدین در آبان ۱۳۸۷ توسط بانک مرکزی تاسیس شد.

بانک ایران زمین از جمله بانک‌هایی است که در ۸ اکتبر ۲۰۲۰ از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شده است.

به گزارش وبسایت نفتی‌ها «شرکت آسان سرمایه پویای دانا» دومین سهامدار عمده این بانک است که رئیس هیئت مدیره آن برعهده «احمد ساعی» از شرکای عبدی است. ساعی در حال حاضر مدیر عامل «گروه مالی دانایان» و مدیرعامل «شرکت آب خاک توسعه» است و تا مهرماه ۱۴۰۰ رئیس هیئت مدیره توسعه کسب و کار ونداد بود.

ساعی تا خرداد ۱۴۰۰ رئیس هیئت مدیره شرکت مدیریت سرمایه سورین بود که پس از آن این منصب به عبدالله عبدی واگذار شد. این شرکت که ۴٬۹۴ درصد سهام بانک ایران‌زمین را در اختیار دارد، وابسته به عبدالله عبدی است.

بخشی از سهام این بانک از طریق شرکت‌هایی مانند «شرکت سرمایه‌گذاری سعدی» یا «شرکت سرمایه‌گذاری شاهد» که از زیرمجموعه‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران هستند، تعلق دارد.

به گزارش وبسایت رادار اقتصاد که در اسفند ۱۴۰۱ نوشته شده است عبدی یکی از سهامداران عمده بانک ایران زمین است که درگیری حواشی سنگینی شده و برخی از سهامداران آن در زندان به سر می‌برند و در چهار سال گذشته نتوانسته است حتی مجمع خود را برگزار کند، با اینکه یک شرکت بورسی است و پای منافع هزاران سهامدار حقیقی در میان است. این بانک به دلیل زیان انباشته گسترده مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت و ورشکسته محسوب می‌شود.

ورشکستگی این بانک را تحلیل‌گران اقتصادی به‌دلیل ادغام با موسسه‌های دیگر مالی می‌دانند. اردیبهشت ۱۴۰۲ در گزارشی در وبسایت اقتصاد۲۴ نوشتند:

در دهه ۹۰ چندین ادغام انجام شد و ادغام بانک ایران‌زمین با موسسات «بهمن ایثار» و «مولی‌الموحدین» یکی از آنها بود. این ادغام سبب ویرانی بانک ایران‌زمین شد تا جایی که این بانک حدود هشت برابر سرمایه، زیان انباشته است که اتفاقا برآمده از همین ادغام است.

در اردیبهشت ۱۴۰۲ بالاترین میزان سهام با تعداد ۳۹۵ میلیون سهم به میزان ۸۷٬۹ درصد، متعلق به شرکت آرمان‌نیکوسگال است. بیشترین بخش از سهام بانک نزد صندوق بازنشستگی وثیقه است.

بانک‌های دولتی و خصوصی ایران ۳۲۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارند

ابر بدهکار بانک صادرات و سهام‌دار بانک آینده و ایران‌زمین

آنچه در مورد پروژه پتروشیمی در میانکاله بیش از همه توجه مردم و رسانه‌ها را به خود جلب کرد افشای بدهکاری عظیم عبدالله عبدی بود. بانک توسعه صادرات ایران در ۲۰ فروردین سال ۱۴۰۱ لیست بدهکاران را منتشر شد و نام شرکت فولاد البرز ایرانیان که متعلق به عبدالله عبدی است افشا شد.

به گفته معاون حقوق عامه دادستان کل کشور مجری پتروشیمی میانکاله از سال ۱۳۹۴ بالغ بر۵۸ میلیون یورو از بانک صادرات شعبه ساری تسهیلات گرفته که هنوز پس نداده و از بدهکاران بزرگ بانکی است.

وامی که به او داده شده در۲ فقره تسهیلات یورویی با نرخ دولتی ۳۳۸۳ تومان در بهمن ماه ۱۳۹۴ معادل بیش از ۱۳۰۰ میلیارد تومان به او داده شده است. به گزارش اعتماد آنلاین میزان وثائق تسهیلات این وام حدود ۴۳۱ میلیارد تومان است که با اقدام برای اجرای وثیقه‌ها و تملک آن از سوی بانک حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان بلاتکلیف مانده است و در نهایت اگر وثوقی صورت نگیرد کارخانه فولاد البرز ایرانیان به تملک بانک توسعه صادرات در می‌آید.

در گزارشی که رجا نیوز درباره این پروژه نوشته ادعا کرده‌اند عبدی نه تنها نسبت به تسویه آن اقدامی نکرده است بلکه سهامدار در انتظار تملک کارخانه فولاد البرز ایرانیان از سوی بانک توسعه صادرات و بسته شدن پرونده خود است.

برخی از رسانه‌ها میان علی صالح‌آبادی رییس بانک صادرات در ۱۳۹۴ و رئیس کنونی بانک مرکزی و عبدالله عبدی نیز ارتباطی متصورند. آنها چنین استدلال می‌کنند که بخشی از وام‌های عبدی از بانک توسعه صادرات در زمانی پرداخت و معوق شده که علی صالح آبادی مدیریت این بانک را برعهده داشته است.

همانطور که چندین بار به آن اشاره کردیم عبدی بدون امتیاز و رانت‌هایی که از سوی نهادهای امنیتی و نظامی به او اختصاص داده است هرگز قادر نبود همزمان مدیرعاملی چندین شرکت را به عهده بگیرد، با دو کد ملی تجارت کند و با وجود سابقه کلاهبرداری و محکوم شدن از بانک‌ وام‌های کلان بگیرد و مالکیت پروژه بزرگی همچون پتروشیمی میانکاله را به‌دست آورد.

مصونیتی که او در این سال‌های تجارت از آن برخوردار بوده و ثروتی که از این بابت اندوخته است، بی‌شک به مقاماتی که از پروژه مخرب پتروشیمی در نزدیکی میانکاله حمایت کرده‌اند نیز سودهای کلان می‌رساند.

در این گزارش تحقیقی کوشیدیم بر پیشینه و نقش‌های تجاری عبدالله عبدی نوری بیافکنیم. در بخش بعدی این گزارش به این جنبه می‌پردازیم که عبدی چگونه مجوز «پتروشیمی امیرآباد مازندران» یا «صنایع پتروشیمی گهر مازندران» را گرفت و چه دلایل احتمالی او را به تسخیر زمین‌های این منطقه برای ساخت پتروشیمی واداشته است.

…………

زیرنویس:

*مرتبط با شرکت‌های مرتبط با عبدالله عبدی: ویکی فساد نیز لیستی تهیه کرده و عبدی را مستقیم یا غیرمستقیم با تعدادی از شرکت‌ها مرتبط دانسته است. رادیو زمانه با مراجعه به سامانه‌های رسمیو و وین ثبت و آگهی‌های روزنامه رسمی جمهوری اسلامی برخی از این ارتباط‌ها را تایید کرد، همچنین توانست شرکت‌های دیگری را بیابید که به‌نوعی با شبکه مالی عبدی ارتباط دارند.