کلاهبرداری «کوروش کمپانی»: حکومت کنار نشسته و می‌گوید تقصیر مردم و چهره‌های مشهور است

رامتین شهرزاد

پلیس در تهران می‌گوید یک نفر را در پرونده کلاهبرداری «کوروش کمپانی» بازداشت کرده و دو نفر تحت تعقیب هستند، البته پس از آنکه چهره اصلی این شرکت، امیرحسین شریفیان شبانه دفتر این شرکت را خالی کرد و سپس متواری شد.

یک ویدیوی کوتاه ادعا می‌کند که او در شهر دبی در امارات متحده عربی دیده شده است. گفته می‌شود یکی از بازداشتی‌ها، پدر شریفیان است که در این شرکت با او ظاهرا شریک بوده است. تصویری از قایق تفریحی شریفیان هم در فضای مجازی به صورت گسترده بازنشر شد.

سوال‌های بسیاری ذهن مخاطبان فارسی‌زبان شبکه‌های اجتماعی را پر کرده است: چقدر کلاهبرداری شده است؟ (تخمین‌ها بین ۱۰۰ میلیارد تا ۳ هزار میلیارد تومان است) کسانی که تبلیغ کردند چه مسئولیتی دارند؟ نقش حکومت در این میانه چیست؟ چرا زودتر بساط این شرکت جمع نشده بود، آن هم وقتی که گسترده نسبت به کلاهبرداری «کوروش کمپانی» هشدار داده شده بود. درنهایت، بخشی از مخاطبان فارسی‌زبان به سرزنش کسانی مشغول شده‌اند که فریب این شرکت را خورده‌اند.

بعضی هم در این میانه در حال موج‌سواری بر این خبر هستند. یک مثال آن یک کاربر شبکه ایکس با نام مستعار یونس که در توییتی فریبنده در تلاش برای یافتن اطلاعات خصوصی کاربران است. این توییت تا زمان نوشتن این مقاله بیش از ۳۳۴ هزار مرتبه دیده شده است:

این گوشی رو من همون اول اول از #کوروش_کمپانی تحویل گرفتم. الان بنظرم این گوشی از لحاظ شرعی مشکل داره و خوشم نمیاد پول حروم بیاد تو زندگیم، برای همین تصمیم گرفتم گوشی رو همینطوری بذارم برای قرعه کشی و به طور رندوم بدمش به یکی. برای شرکت تو قرعه‌کشی کد ملیتو منشن کن.

مهدی موسوی، شاعر مقیم نروژ یادآور شد که سازمان‌های اطلاعاتی در زمان‌هایی مانند این به تلاش برای جمع‌آوری داده‌های مردم مشغول می‌شوند و در بازنشر توییت یونس نوشت:

یعنی هنوز کسایی هستن که اینجوری گول سایبری‌ها رو بخورن و اطلاعات شخصی‌شون رو بدن به اطلاعات سپاه؟؟

نظام اسلامی هم در موج‌سواری کلاهبرداری «کوروش کمپانی» همراه شده است و به‌جای قبول مسئولیت، انگشت اتهام را سمت اینفلوئنسرهایی گرفته است که الزاما وابسته به حکومت نیستند و با کمک شبکه‌های اجتماعی، کسب درآمد می‌کنند. موجی از کاربران ارزشی هم همراه این موج‌سواری حکومتی شده‌اند.

یک مثال آن محمد شیرازی است که خود را ارشد جزا و جرم‌شناسی معرفی کرده، پرچم جمهوری اسلامی کنار نامش در ایکس دارد و خطاب به مقامات قضایی نوشت:

آقای قوه قضائیه؛ یکمرتبه هم که شده یقه این #سلبریتی‌های_دوزاری رو بگیرید تا بخاطر پول، اینجوری با روح و روان مردم بازی نکنن و بفهمن هر تبلیغی رو نباید انجام بدن

پیام الیاس کردی در واکنش به چنین توییت‌هایی نوشت:

در مورد #کوروش_کمپانی جوری همه چیز را به گردن مردم میندازید که انگار از فساد ۳۰۰۰ میلیارد تومانی تا #دکل_نفتی و #چای_دبش همه چیز تقصیر #مردم است! مردم طمع کردند درست، اما چرا در همه جای دنیا مردم از خود نمایندگی آیفون رو از دم قسط میخرن و ما حتی حق استفاده از مدل به روز رو نداریم؟

تنها چند ساعت پس از گریختن شریفیان، ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد از حضور مردم در دفتر شرکت «موبایل موسوی» که اسپانسر رسمی تیم فوتبال استقلال است اما به‌شیوه‌ای مشابه «کوروش کمپانی» کار می‌کند.

«تمام اموال شرکت توقیف شد»

حسین رحیمی، رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا در واکنش به پرونده «کوروش کمپانی» به رسانه‌های داخل ایران گفت «یکی از اعضای اصلی» بازداشت و دو نفر دیگر تحت تعقیب قرار دارند. او همچنین گفت که «با هماهنگی دستگاه قضایی تمام اموال متهم اصلی پرونده توقیف شد» هرچند اشاره نکرد این اموال چه هستند و چه ارزشی دارند.

رحیمی انگشت اتهام را متوجه کسانی کرد که تبلیغ این شرکت را می‌کردند:

با بررسی های صورت گرفته مشخص شد که اعضای این شرکت با تبلیغات گسترده و سوءاستفاده از برخی چهره‌های شناخته شده (سلبریتی‌ها) با تبلیغ فروش گوشی تلفن همراه به قیمت پایین با دریافت مبالغی با وعده تحویل ۴۵ روزه اقدام به ثبت نام از شهروندان کرده‌اند.

او از شاکیان این پرونده خواست برای ثبت شکایت با «مدارک و مستندات خود» به پلیس امنیت اقتصادی فراجا در ابتدای مرزداران بروند.

همزمان تصویری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که بر فراز دفتر سابق این شرکت قرار گرفته است. بر روی یک پلاکارد نوشته شده که این دفتر به مالک اصلی‌اش بازگردانده شده است.

خبرگزاری ایرنا هم ویدیویی منتشر کرد که در آن متمرکز بر کسانی است که تبلیغ این شرکت را کرده‌اند، بدون آنکه از نقش حکومت در وضع و اجرای قانون و مقررات هم بگوید.

محمد جرجندی، پژوهشگر جرایم سایبری در ایکس یادآور شد که حکومت به سراغ مسدود کردن شیوه‌های کلاهبرداری «کوروش کمپانی» نرفته است چون خود حکومت از این شیوه‌ها برای پیشفروش ماشین و غیره استفاده می‌کند:

#کوروش_کمپانی و دیدی؟ چند پرونده #کلاهبرداری مشابه درکشور میتونی پیدا کنی؟ آیا الان میتونی باهمین روش جیب مردم و بزنی؟ حالا بگو چرا دستگاه های ناظر و قانونگذار درس عبرت نمیگیرن؟! تا زمانی که قانون جلوی پیشفروش به این روش رو نگیره این “کلاهبرداری آسان” باز هم اتفاق خواهد افتاد.

یک کاربر ایکس به نام اشکان هم به طعنه نوشت:

امیدوارم یکی سایت #کوروش_کمپانی رو هک کنه و عکس یکی از این ماگ‌های فاطمه زهرا رو توش بذاره. شاید قوه قضاییه یه حرکتی زد یارو رو گرفت!

محمد کشوری، یک کاربر دیگر ایکس هم نوشت:

لطفا به اتهام شهرداری و وزارت ارشاد که مکان و مجوز بیلبورد شهری دادند هم رسیدگی شود. ماجرای کرم حلزون و بایا و…که صبح تا شب تلویزیون را تسخیر کردند چه شد؟ اگر یکی از این شهر فرشها که مدتهاست اعصاب و روان برایمان نگذاشته کلاهبردار از آب درآمد هم گریبان صدا و سیما را می‌گیرید؟

واکنش‌های اولیه بخشی از مبلغان «کوروش کمپانی»

الهام حمیدی، هنرپیشه یکی از کسانی بود که در واکنش به کلاهبرداری «کوروش کمپانی» در یک استوری اینستاگرام عذرخواهی کرد. او نوشت قبل تبلیغ، مدارک مکتوب از شرکت دریافت کرده که نشان می‌داد همه چیز درست است:

بابت اتفاق پیش‌آمد بسیار متاسفم و من هم مثل شما فریب خوردم… بنده به همراه وکیل خودم پیگیر این موضوع هستیم و تا انتها کنار شما عزیزان حضور داریم.

مریم مومن، هنرپیشه هم در یک استوری اینستاگرام نوشت:

با عذرخواهی من و امثال من مشکل این بنده خداها حل نمیشه… متاسفم که امثال اینها کارایی کردن اعتماد مارو جلب کردن منم مثل شما باختم این وسط شما پولتونو و وقتتونو من آبرو اعتماد اطمینان شما رو خدا شاهده که من بعد از مطمئن شدن از روند کارشون حتی اطرافیانم خرید کردن بعد راجبشون صحبت کردم…

محسن افشانی،‌ بازیگر و مجری البته پاسخی متفاوت داد و گفت: «به ما ربطی نداره، واقعا!» او مدعی است صاحبان شرکت باید پاسخگو باشند و او در جایگاهی نیست که «قصاص قبل جنایت کند»:

مثل همه جای دنیا بالاخره تبلیغات انجام می‌دهند، ولی اونی که تخلف می‌کنه، حالا هرجوری که می‌شه، می‌ره یا هست تا پاسخگو باشه، اونی که باید فحش بخوره و جواب پس بده اونی است که تبلیغ کرده!

رسانه‌های داخل ایران لبریز از اسکرین‌شات از تبلیغات سلبرتی‌هاست هرچند خود فراموش کرده‌اند که تبلیغ «کوروش کمپانی» را به جای خبر منتشر کرده‌اند. میلاد نوری، برنامه‌نویس در ایکس نوشت:

خبرگزاری دغدغه‌مند تابناک خبر فرار کوروش کمپانی رو کار کرده و نوشته “با بررسی بازار مشخص شده بود حتی گوشی رفرش نیز این قیمت نیست و این یک کلاهبرداری است”. حالا دقیقا زمانی که بقیه در مورد فروش آیفون ارزون اطلاع‌رسانی می‌کردند، تابناک و رکنا و برنا تیتر زده بودند کوروش کمپانی به صورت قانونی مردم رو صاحب آیفون کرده و یکسری رقبا از طریق شبکه‌های معاند قصد تخریب دارند و… 🙂

او همچنین در توییتی دیگر یادآور شد:

چرا “اتحادیه صنف فروشندگان دستگاههای صوتی و تصویری تلفن همراه و لوازم جانبی” یا صنف‌های مشابه یک بیانیه/هشدار در مورد فعالیت مجموعه‌های مشابه کوروش کمپانی که هنوز راحت و بدون دردسر فعالیت می‌کنند، منتشر نمی‌کنه؟

در فضای مجازی می‌توان همزمان کاربران گوناگونی را یافت که فریب‌خوردگان «کوروش کمپانی» را سرزنش می‌کنند هرچند قربانی خود بلد است تا خودش را سرزنش کند و نیازمند طعنه بقیه نیست. یک مثالش کاربری با نام خاویر که در ایکس نوشت:

یک دوست ابلهی دارم زندگیشو فروخت و ۹۳ دستگاه گوشی از #کوروش_کمپانی خریداری کرد به امید اینکه شب عیدی بفروشه و سود کنه! التماسش کردم که نکن، کلاهبرداری هست! گوش نکرد، امروز به خاک سیاه نشسته و در بیمارستان بستری! راستی مبلغ کلی کلاهبرداری شده ۲۰هزار میلیارد هست!