«به ترکیه خوش آمدید!» ماجرای اخاذی‌های تلفنی از مهاجران و پناهجویان

نازنین درگاهی

برای مهاجر، هر روز زندگی‌کردن در خاک غریب یک چالش بزرگ است، به ویژه اگر به قوانین کشوری که در آن زندگی می‌کند، اشراف نداشته باشد. در میان چالش‌هایی که هر روز از سر می‌گذراند، مهاجر گاهی با خطرات بزرگی هم روبه‌رو می‌شود که یکی از آن‌ها حاصل غفلت و گاهی ترس اوست.

محمد تراهنده از مهاجرانی است که دریکی از شهرهای ترکیه زندگی می‌کند. او بیش از چهارسال است که همراه خانواده با خرید خانه اقامت موقت ترکیه را گرفته است. محمد می‌گوید:

سه ماه پیش تلفنم زنگ خورد. پشت خط آقایی بود که با لحنی جدی و آمرانه مشخصات مرا می‌خواند، شماره‌ی شناسایی، نام مادر، نام پدر، تاریخ تولد و اطلاعاتی که روی کارت شناسایی ( کیملیک) درج شده است. گفت که از پلیس مرزی تماس می‌گیرد. هم تعجب کردم، هم ترسیده بودم. بعد اطلاعات همسرم را برایم خواند. گفتم درست است ایشان همسر من هستند. گفت که ما در مرز سوریه و ترکیه چند نفر را دستگیر کرده‌ایم که به صورت غیر قانونی وارد ترکیه شده‌اند و قصد عملیات خرابکارانه داشته‌اند و آن‌ها مشخصات همسر شما را داده‌اند. این‌جا بود که حسابی شوکه شدم. اما تنها شانسی که آوردم این بود که از حدود هفت ماه پیش همسرم برای دیدن دخترمان به آلمان رفته بود. گفتم مرد حسابی همسرم الان هفت ماه است که در ترکیه نیست. دست‌پاچه شد و گفت به هر حال جریمه‌ی سنگینی برای همسرتان نوشته شده و حتی ممکن است به خاطر مسائل امنیتی دستگیر بشود. این‌جا بود که فهمیدم یک‌جای کار می‌لنگد.

محمد تلفن را قطع می‌کند و به اداره‌ی پلیس می‌رود. افسر پلیس با بی‌تفاوتی به او می‌گوید که «از این اتفاقات اخیراً زیاد رخ می‌دهد. شما اعتماد نکنید!» محمد می‌گوید:

افسر شماره‌ی تلفن آن فرد را با تلفن من گرفت. زنگ نمی‌خورد. گفت که این‌ها از تلفن‌های یک‌بار مصرف استفاده می‌کنند. پرسیدم: «اگر دوباره تماس گرفت چطور برخورد کنم؟» جوابی نداشت. موقع بیرون‌آمدن با خنده گفت: «به ترکیه خوش آمدید!»

کلاهبرداران نوجوان

تماس‌های مشکوک به خارجی‌های مقیم ترکیه از حدود یک سال پیش آغاز شده و برخی افراد هوشیار در گروه‌های تلگرامی این هشدار را به هم‌وطنانشان داده‌اند. با این‌حال افراد زیادی فریب کلاهبرداران را می‌خورند. فرید آراس، مترجم اداره‌ی مهاجرت و کاراکول (کلانتری) می‌گوید:

براساس اطلاعاتی که برخی مهاجران به دست آورده‌اند، این افراد اتباع ترکی هستند که در خارج از ترکیه زندگی می‌کنند و برای فریب مهاجران با ارائه‌ی اطلاعات کلیدیِ آن‌ها، اول اعتمادشان را به دست می‌آورند و بعد اطلاعات دیگری را از آن‌ها می‌گیرند تا در تماس‌های بعدی از آن‌ها علیه فرد استفاده کنند. اما با کمال تأسف باید بگویم خود من شاهد بودم که دو نوجوان دبیرستانی در تراموای از طریق تلفن با فردی که به نظر می‌آمد مهاجری سوری باشد، صحبت می‌کردند و پیدا بود که چند مرحله او را فریب داده بودند و حالا زمان اخاذی بود. موضوعی که بیش از این اعمال خلاف اهمیت دارد، ناتوانی ادارات و نهادهای ترکیه برای حفظ اطلاعات شخصی مهاجران است.

به گفته‌ی آراس، حفاظت از اطلاعات شخصی هر فرد، چه مهاجر چه غیر مهاجر بر عهده‌ی دولت و نهادهایی است که آن اطلاعات را ثبت می‌کنند:

البته پلیس ترکیه اطلاعیه صادر کرد که هرکس تحت عنوان پلیس و از طریق تلفن همراه با شما تماس گرفت، پلیس تقلبی است. پلیس اگر بخواهد فردی را احضار کند اولاً با شماره‌ی ثابت تماس می‌گیرد، ثانیاً از شما پشت تلفن اطلاعات نمی‌گیرد.

Ad placeholder

پلیس تقلبی، تروریست تقلبی

پیامک اداره‌ی پلیس ترکیه به مهاجران چند جمله‌ی کوتاه بود که یک نوبت برای شهروندان و مهاجران فرستاده شده‌است:

کسانی که خود را سرباز، افسر پلیس یا دادستان معرفی می‌کنند و با بیان این‌که در روند تحقیقات از «سازمان‌های تروریستی» FETO/PDY/PKK به نام شما برخورده‌اند و درخواست پول یا طلا می‌کنند پلیس نیستند؛ حرفشان را باور نکنید!

به گفته‌ی فرید آراس این پیامک کافی نیست، زیرا خیلی‌ها اصلاً آن را ندیده‌اند. از طرفی، این مقام‌های ترکیه هستند که باید پاسخ‌گوی سرقت اطلاعات مهاجران باشند.

«شبنم خ.» یکی دیگر از این مهاجرانی است که پلیس‌های تقلبی با او تماس گرفته و حسابی او را ترسانده‌اند. شبنم می‌گوید:

من در بانک بودم که تلفنم زنگ خورد. آقای پشت خط به من گفت از اداره‌ی مهاجرت تماس می‌گیرد. گفتم: «چه کاری با من دارید؟» گفت: «می‌خواهم اطلاعاتتان را با شما چک کنم.» بعد چند سوال پرسید و من هم جواب دادم. اما بعد متوجه شدم که دیگر چیزی نگویم و به بهانه‌ی این‌که نوبتم رسیده تلفنم را قطع کردم. چند روز بعد دوباره تماس گرفتند و گفتند که می‌توانند در قبال پول یا طلا نام مرا از فهرست تروریستی بیرون بیاورند. اینجا بود که شک کردم با همسرم به آن تلفن زنگ زدیم اما خط یک‌طرفه بود و متعلق به اپراتور وودافون. همسرم گفت که تلفن را بلاک کنم. تلفن را بلاک کردم. اما باز از طریق شماره‌ای دیگر با من تماس گرفتند. دوباره آن تلفن را هم بلاک کردم. تنها راهش همین است.

شماره‌ی تلفن کلاهبردار را بلاک کنید

فرید آراس می‌گوید:

اگر کسی با شما تماس گرفت و گفت از اداره‌ی پلیس یا مهاجرت تماس می‌گیرد، اگر با خط ثابت بود، به آن اعتماد کنید اما اطلاعات ندهید. اگر خط سیار بود، یک‌بار با آن تماس بگیرید. هیچ‌یک از تلفن‌هایی که کلاهبرداران از آن استفاده می‌کنند قابلیت دریافت تماس ندارند. بنابراین تلفن را بلاک کنید.

آراس همچنین می‌افزاید:

اگر به اداره‌ی پلیس مراجعه کنید، خواهید دید که این اتفاق تنها برای شما رخ نداده است. صدها تماس در طول روز با مهاجران گرفته می‌شود و با بهانه‌های مختلف کلاهبرداران از آن‌ها اخاذی می‌کنند. در یک مورد که اتفاقاً من هم در جریانش بودم، یک آقای ایرانی ۳۰۰ هزار لیره پول نقد و ۲۰۰ هزار لیره طلا به کلاهبرداران داده بود تا دیگر مورد تعقیب قرار نگیرد.

براساس شواهد و گزارش‌ها، پناهجویان و مهاجرانی که بدون مجوز در خاک ترکیه حضور دارند، بیش‌تر در معرض خطر هستند چون هر تماس با آن‌ها به منزله‌ی یک هشدار وحشت‌آور خواهد بود و اگر اطلاعاتی در مورد این افراد نداشته باشند، به راحتی قربانی یک کلاهبرداری می‌شوند.

چهارم ژانویه‌ی ۲۰۲۳ پلیس ترکیه در حساب کاربری خود با عنوان «تشکیلات پلیس ترکیه» در شبکه‌ی ایکس با انتشار ویدئویی هشدارآمیز از شهروندان و مهاجران خواست که حرف کلاهبرداران را باور و به آن‌ها اعتماد نکنند و اطلاعات شخصی خود را به آن‌ها ندهند. در آخر یکی از شهروندان تأکید کرد که «فراموش نکنید! پلیس ترکیه به هیچ‌وجه از شما درخواست پول نمی‌کند.»

با این‌حال به نظر می‌رسد افراد کلاهبردار هنوز دستگیر نشده‌اند و همچنان در حال فریب مهاجران و اخاذی از آنان‌اند.

محمد تراهنده می‌گوید: «همین دیروز برای چهارمین بار با من تماس گرفتند. این بار خودشان را افسر اداره‌ی مهاجرت معرفی کردند.»

اگرچه این تماس‌ها فراگیر و به راهی برای اخاذی از مهاجران تبدیل شده اما هنوز مشخص نشده است که اطلاعات شخصی مهاجران چگونه به دست کلاهبرداران رسیده است؟ از طریق اپراتورهای تلفن همراه؟ از طریق ادارات آب و برق و گاز؟ از طریق اداره‌ی مهاجرت؟ از طریق اداره‌ی نفوس (ثبت احوال)؟ یا از راهی دیگر. مقامات ترکیه هنوز در این‌باره پاسخی نداده‌اند.