بخش سیاست
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش تازه خود گفته است که ایران دو آبشار از سانتریفیوژهای پیشرفته در تأسیسات هستهای زیرزمینی فردو نصب کرده و میخواهد در تأسیسات نظنز نیز سانتریفیوژهای بیشتری نصب کند.
گزارش آژانس افزوده است که ایران در روزهای ۹ و ۱۰ ژوئن (۲۰ و ۲۱ خرداد) به این نهاد نظارتی سازمان ملل اطلاع داده که هشت آبشار حاوی ۱۷۴ سانتریفیوژ نسل ششم (آیآرـ۶) طی سه تا چهار هفته آینده در واحد یک تأسیسات غنیسازی فردو نصب خواهد کرد.
ایران از مدتها پیش برای نصب هشت آبشار سانتریفیوژ در واحد یک فردو برنامهریزی کرده بود، اما به جای نصب ماشینآلات، تنها «زیرساختهای لازم» را برای آبشارها آماده کرده بود. پیش از این، تأسیسات فردو در مجموع هشت آبشار فعال داشت.
این گزارش افزوده است که آژانس سهشنبه ۲۲ خرداد / ۱۱ ژوئن، نصب دو آبشار از این نوع سانتریفیوژها در واحد یک را تأیید کرد. چهار آبشار دیگر هم در حال نصب است.
ایران همچنین گفته است ۱۸ آبشار سانتریفیوژهای نسل دوم را هم در تأسیسات زیرزمینی نطنز نصب خواهد کرد اما هنوز زمان آن را تأیید نکرده است.
توسعه برنامه هستهای ایران در حالی صورت میگیرد که شورای حکام آژانس بینالمللی اترژی اتمی در آخرین نشست خود قطعنامهای علیه ایران صادر کرد و از تهران خواست تا با آژانس همکاری کند.
پس از صدور این قطعنامه پیشبینی میشد که همچون گذشته ایران در واکنش به این قطعنامه به توسعه برنامه هستهای خود ادامه دهد.
شماری از دیپلماتهای غربی چهارشنبه ۲۳ خرداد / ۱۲ ژوئن به رویترز گفتند که ایران در پاسخ به قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ظرفیت غنیسازی اورانیوم خود را گسترش داده است اما «تشدید تنش به اندازهای نیست که بسیاری از آن میترسیدند».
در پی انتشار گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا در بیانیهای گفت:
گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهروشنی نشان میدهد که تهران برنامه هستهای خود را بهگونهای گسترش میدهد که هیچ هدف صلحآمیز معتبری ندارد.
میلر افزود:
این اقداماتِ برنامهریزی شده، ادعاهای ایران را بیشتر زیر سوال میبرد. اگر ایران این برنامهها را اجرا کند، ما به شکل مناسب پاسخ خواهیم داد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا خواستار همکاری ایران با آژانس و اجرای تعهدات خود شد و افزود اگر ایران با آژانس همکاری نکند آمریکا همراه با متحدان خود آماده است که فشارها بر ایران را افزایش دهد.
۳۵ کشور عضو شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۱۶ خرداد / ۵ ژوئن قطعنامه پیشنهادی بریتانیا، فرانسه و آلمان علیه ایران را تصویب کردند.
این قطعنامه با وجود نگرانیهای ایالات متحده آمریکا درباره احتمال تشدید تنشها با ایران به آژانس ارائه و تصویب شد اما در نهایت آمریکا نیز به آن رأی مثبت داد.
در این قطعنامه از ایران خواسته شده بود که همکاریهای خود را با آژانس بینالمللی انرژی اتمی افزایش دهد و ممنوعیتهای اخیر خود را برای بازرسان آژانس لغو کند.
در پی صدور این قطعنامه، بریتانیا، فرانسه و آلمان به شورای امنیت سازمان ملل نامه نوشتند و جزئیات نقض توافق هستهای ۲۰۱۵ توسط ایران را شرح دادند، گامی که بهگفته دیپلماتها با هدف فشار بر تهران برای حل دیپلماتیک این مسئله تا قبل از تاریخ لغو تحریمها در سازمان ملل، برداشته میشود.
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که توافق هستهای را تضمین میکند در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۷ مهر ۱۴۰۴) منقضی میشود.