شهلا لاهیجی، مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان درگذشت

بخش فرهنگ

شهلا لاهیجی، نویسنده، مترجم و مدیر مسئول انتشارات روشنگران و مطالعات زنان پس از یک دوره بیماری صبح دوشنبه ۱۸ دی در سن ۸۱ سالگی در بیمارستانی در تهران درگذشت.

اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران در پیامی ضمن اعلام این خبر گفت مراسم تشییع و یادبود شهلا لاهیجی بعد اعلام خواهد شد.

شهلا لاهیجی در سال ۱۳۲۱ در خانواده‌ای آزاداندیش در تهران متولد شد و از نوجوانی به شیراز رفت. او از نوجوانی شروع به نوشتن مقاله برای مجله‌ها کرد، در ۱۵ سالگی برنامه‌ای را در رادیو شیراز تهیه کرد و از ۱۶ سالگی به عضویت انجمن بین‌المللی نویسندگان و روزنامه‌نگاران زن در آمد.

او همچنین مدتی در روابط عمومی سازمان زنان ایران کار کرد و همزمان دوره فشرده جامعه‌شناسی را از طریق آموزش مکاتبه با دانشگاه آزاد لندن گذراند.

با پایه‌گذاری انتشارات روشنگران و مطالعات زنان در سال ۱۳۶۲ شهلا لاهیجی به یکی از اولین ناشران زن ایرانی تبدیل شد.

دفتر این انتشارات یک بار در اسفند ۱۳۸۳ به آتش کشیده شد. مأموران آتش‌نشانی آتش‌سوزی را عمدی دانستند اما عامل آن از محل حادثه گریخت.

شهلا لاهیجی در سال ۲۰۰۱ میلادی جایزه جهانی آزادی نوشتن انجمن جهانی قلم (PEN) را دریافت کرد و در سال ۲۰۰۷ اتحادیه بین‌المللی ناشران در مراسم گشایش نمایشگاه بین‌المللی کتاب گوتنبرگ سوئد جایزه «آزادی نشر» را به او اهدا کرد.

Ad placeholder

از جمله کتاب‌های تألیفی شهلا لاهیجی، «تصویر زن در آثار بهرام بیضایی»، «پژوهشی در هویت تاریخی زنان ایران (تألیف مشترک با مهرانگیز کار) و «شناخت هویت زن ایرانی در گستره پیش‌تاریخ و تاریخ» (تألیف مشترک با مهرانگیز کار) است.

شهلا لاهیجی بارها شرایط نشر کتاب و دیگر عرصه‌های فرهنگی در ایران را بحرانی توصیف کرده بود. او که معتقد بود «از جامعه‌ کتاب‌خوان نباید ترسید، از جامعه‌ای که کتاب نمی‌خواند باید ترسید»، یک بار در سال ۱۳۹۱ گفته بود: «ما دوران میرسلیم را هم دیدیم که با وجود تمام سخت‌گیری‌ها، از لحاظ فرهنگی زنده ماندیم، اما الان دیگر امیدی نداریم که بتوانیم ادامه‌ حیات فرهنگی بدهیم.»

در سال ۱۳۹۳ شهلا لاهیجی اعلام کرد که برای سومین سال متوالی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت شرکت نمی‌کند. او دلیل این تصمیم را محدودیت نشر کتاب در ایران و بی‌انگیزگی ناشران عنوان کرده بود.

لاهیجی به‌عنوان یک کنشگر فرهنگی زن یک بار نیز در مصاحبه‌ای گفته بود: «ما جامعه‌ای را می‌خواهيم که انسان بر سرنوشت انسان حاکم باشد. انسان‌هایی از هر دو جنس و نه حاکم باشد، شريک باشد و بسازد.»

در آغاز سال ۱۳۹۹ لاهیجی در پیامی اظهار امیدواری کرده بود که «سال پیشِ رو، دروغ و دزدی از مردم و بیماری حاکمیت نادانی از این کشور دور بماند».

Ad placeholder