بخش سیاست
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بامداد یکشنبه ۲۶ فروردین به وقت تهران با بیش از ۳۰۰ پهپاد، موشک کروز و موشک بالستیک به اسرائیل حمله کرد. بنا به گزارش‌ها بخش اعظم این موشک‌ها و پهپادها از قلمروی ایران و بقیه از عراق، جنوب لبنان، سوریه و یمن به سمت اسرائیل شلیک شدند. سپاه در نخستین بیانیه پس از انتشار این خبر نوشت که این اقدام آنها در پاسخ به حمله اسرائیل به سرکنسولگری ایران در دمشق و زیر نظر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی و با همکاری ارتش جمهوری اسلامی و پشتیبانی وزارت دفاع رخ داده است. ارتش اسرائیل اعلام کرد که شمار قابل توجهی از این موشک‌ها و پهپادها را ردگیری و منهدم کرده است. ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه و اردن هم به اسرائیل در این راه کمک کردند.
به گفته اسرائیلی‌ها، حمله‌ی ایران خسارت اندکی در یک پایگاه نظامی بر جای گذاشت و یک دختر هفت ساله از روستایی بدوی را هم بشدت مجروح کرد. رسانه‌های نزدیک به سپاه در داخل ایران می‌گویند حمله هوایی ایران صدمات بیشتری وارد کرده است. برای نمونه، باوجود ادعای رئیس ستادکل نیروهای مسلح ایران درباره «انهدام و از کار افتادن» پایگاه هوایی نواتیم و یک مرکز اطلاعاتی اسرائیل در جبل الشیخ، منابع اسرائیلی این ادعا را رد می‌کنند.
گزارش‌های خبری پیشین «زمانه» درباره حمله و واکنش‌ها به آن را در زیر بخوانید:
رسانه‌های اسرائیلی: حمله متقابل اسرائیل قریب‌الوقوع نیست
درخواست اسرائیل برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران: حل اختلاف در برجام چگونه است؟
آخرین واکنش‌ها به حمله تلافی‌جویانه ایران: اسرائیل علی‌رغم فشارهای بین‌المللی بر حمله متقابل پای می‌فشرد
حمله ایران با ده‌ها موشک و پهپاد به اسرائیل: آخرین خبرها و واکنش‌های شب نخست
ایران اعلام کرد «عملیات از نظر ما خاتمه یافته است»؛ آخرین واکنش‌ها به حمله تلافی‌جویانه ایران به اسرائيل
آخرین واکنش‌ها به حمله تلافی‌جویانه ایران: اعضای شورای امنیت خواهان «خویشتن‌داری حداکثری» شدند
ایالات متحده آمریکا و متحدانش به‌دلیل حمله بی‌سابقه جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل تحریم‌های جدیدی را علیه ایران برنامه‌ریزی کردند تا اسرائیل را از تشدید تنش منصرف کنند.
هرتزل لوی (هالِوی)، رئیس ستاد ارتش اسرائیل پیش از این گفته بود که پرتاب بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد ایران به خاک اسرائیل بی‌پاسخ نخواهد ماند اما جزئیاتی ارائه نکرد. رسانه‌های اسرائیلی شب گذشته به‌نقل از رئیس ستاد ارتش اسرائیل نوشتند پاسخ اسرائیل قریب‌الوقوع نخواهد بود و احتمالاً برای پس از عید پسح یهودیان که بین ۲۲ تا ۳۰ آوریل است برنامه‌ریزی شده است.
یک منبع دولتی اسرائیل به رویترز گفت که جلسه کابینه جنگ اسرائیل که قرار بود روز سه‌شنبه برگزار شود، به روز چهارشنبه موکول شده است.
تحریم‌های آمریکا
در همین حال، ایالات متحده آمریکا و اروپا به امید دور کردن اسرائیل از اقدامات تلافی‌جویانه گسترده، تشدید تحریم‌های اقتصادی و سیاسی علیه ایران را اعلام کردند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در بیانیه‌ای گفت:
ایالات متحده در حال برنامه‌ریزی برای اعمال تحریم‌های جدید علیه برنامه موشکی و پهپادی ایران در روزهای آینده است و انتظار دارد که متحدانش نیز همین روند را دنبال کنند.
مشاور امنیت ملی کاخ سفید با اشاره به این‌که «فشارها بر ایران ادامه خواهد داشت»، گفت:
برای پاسخگویی به دولت ایران به‌دلیل اقدامات بدخواهانه و بی‌ثبات‌کننده‌اش تردید نخواهیم کرد.
سالیوان افزود واشنگتن بیش از ۶۰۰ فرد و نهاد وابسته به ایران را به‌دلیل ارتباط با «تروریسم، تأمین مالی تروریسم، تجارت غیرقانونی، نقض حقوق بشر و پشتیبانی از گروه‌های تروریستی نیابتی» تحریم کرده است.
آمریکا می‌خواهد علیه برنامه موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی، حامیان سپاه پاسداران و وزارت دفاع ایران تحریم‌هایی اعمال کند.
او همچنین گفت ایالات متحده آمادگی خود را برای رویارویی با هرگونه حملات جدید پهپادی و موشکی ایران افزایش خواهند داد.
پیش از این، جنت یلن، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفته بود که ایالات متحده از تحریم‌ها استفاده خواهد کرد و با متحدانش همکاری خواهد کرد تا «فعالیت‌های بد و بی‌ثبات‌کننده» ایران را مختل کند.
او گفت همه گزینه‌ها برای مختل کردن سامانه «تأمین مالی تروریسم» ایران روی میز است و او انتظار دارد که به‌زودی تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعلام شود.
Ad placeholder
تحریم‌های اتحادیه اروپا
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز پس از نشست ویدئویی وزیران خارجه کشورهای عضو این اتحادیه، اعلام کرد که از تیم خود می‌خواهد تا برای اقدامات تنبیهی بیشتر علیه ایران آماده شوند. او گفت «ما تحریم‌ها را گسترش و تشدید خواهیم کرد.»
بر این اساس، از جمله محدودیت‌های تجاری علیه ایران می‌تواند گسترش یابد تا ساخت موشک برای جمهوری اسلامی ایران دشوارتر شود. همچنین برنامه‌ریزی شده است که تحویل پهپادها و موشک‌های ایران به متحدان در منطقه هدف قرار گیرد. برای هر دو اقدام، قرار است تحریم‌هایی که پس از آغاز حمایت ایران از حمله روسیه به اوکراین با تحویل پهپادها اعمال شد، گسترش یابند.
تاکنون از جمله صادرات قطعاتی که برای ساخت و تولید هواپیماهای بدون سرنشین استفاده می‌شود به ایران ممنوع شده است. افزون بر این، افراد و سازمان‌ها و نهادها نیز تحت تأثیر اقدامات تنبیهی قرار می‌گیرند.
دشواری قرار دادن سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی
بورل شب گذشته نگفت که تحریم‌های جدید برنامه‌ریزی‌شده علیه ایران چه زمانی اجرا خواهند شد. او تنها اشاره کرد که دوشنبه آینده نشست دیگری با شرکت وزیران خارجه اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ برگزار خواهد شد.
جوزپ بورل در مورد درخواست‌ها مبنی بر قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی توضیح داد که براساس قوانین اتحادیه اروپا، سپاه باید ابتدا توسط یک مقام ملی به‌دلیل فعالیت‌های تروریستی تحت تعقیب قرار گیرد اما تا کنون چنین نبوده است.
فراخوان به تنش‌زدایی
بورل همچنین گفت وزیران خارجه اروپا توافق کردند که باید از تشدید بیشتر درگیری‌ها جلوگیری کرد. او با تأکید بر این‌که اتحادیه اروپا از همه طرف‌ها می‌خواهد که خویشتن‌داری کنند، گفت:
منطقه در لبه پرتگاه قرار دارد و باید از پرتگاه دور شویم. اگر حمله در پی ضدحمله باشد و شدت آن همچنان افزایش یابد، در نهایت با یک جنگ واقعی روبه‌رو خواهید شد. در چنین شرایطی جنگ در غزه نیز پایان نخواهد یافت.
به‌گفته دیپلمات‌ها، خود بورل ابتدا در مورد اعمال تحریم‌های جدید محتاط بود. یکی از دلایل آن تلاش برای متقاعد کردن ایران به پایبندی به توافق برای محدود کردن برنامه هسته‌ای‌اش است.
در همین حال، آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان، روز چهارشنبه در تل‌آویو با اسحاق هرتزوگ، رئیس جمهوری اسرائیل در مورد وضعیت خاورمیانه گفت‌وگو کرد. دیوید کامرون، وزیر خارجه بریتانیا نیز در این نشست حضور داشت.
هرتزوگ در این دیدار از جامعه بین‌المللی خواست تا «با هم و قاطعانه در برابر ایران» بایستد. رئیس جمهوری اسرائیل گفت رهبری تهران با اقدامات خود «ثبات در کل منطقه» را به خطر می‌اندازد.
بربوک همچنین با همتای اسرائیلی خود یسرائیل کاتس دیدار کرد. او قرار است با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز گفت‌وگو کند. این دیدارها و گفت‌وگوها از جمله درباره نگرانی‌های فزاینده در مورد تشدید بیشتر اوضاع در خاورمیانه است.
Ad placeholder
تهدیدهای جمهوری اسلامی
در همین حال ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه ۲۹ فروردین در مراسم رژه ارتش حملات موشکی و پهپادی شنبه گذشته علیه اسرائیل را «اقدامی محدود» نامید و افزود:
اگر فراگیر بود، حامیان رژیم صهیونیستی (اسرائیل) می‌دیدند که چیزی از این رژیم باقی نمی‌ماند.
او حملات سپاه و ارتش به اسرائیل را «دقیق و سنجیده» خواند و افزود:
ما اعلام کرده بودیم که این اقدام تنبیهی و محدود بود، اما اگر اقدامی علیه منافع ما داشته باشند پاسخ ما قاطع‌تر و محکم‌تر خواهد بود.
ابراهیم رئیسی همچنین مدعی شد که «امروز دیگر سخن از گزینه نظامی» علیه جمهوری اسلامی مطرح نیست.
امیر حمید واحدی، فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی نیز روز چهارشنبه در حاشیه رژه روز ارتش گفت:
آماده فرمان فرمانده کل قوا برای اصابت قرار دادن اهداف خود به‌خصوص با سوخو ۲۴ هستیم.
فرمانده نیروی هوایی به «دشمنان ایران» توصیه کرد که خطای راهبردی نکنند و افزود:
فقط سوخو ۲۴ نیست و در زمینه سایر پرنده‌ها هم آمادگی صد در صد داریم و همان‌طور که فرمانده ارتش اعلام کرد اگر دشمن بخواهد خطای راهبردی داشته باشد ضربه‌ای خواهد خورد که نتواند جبران کند. (…) توصیه می‌کنم کاری نکنند که یورش بسیار عظیم را توسط نیروهای مسلح ایران انجام دهیم.
