بخش سیاست
اسرائیل بنا دارد در شش تا هشت هفته آینده عملیات نظامی تمام‌عیارش به غزه را ادامه دهد و حمله به رفح در جنوب غزه را به هر قیمتی عملیاتی کند. خبرگزاری رویترز روز دوشنبه ۳۰ بهمن/ ۱۹ فوریه به نقل از چهار مقام اطلاعاتی نوشت که فرماندهان نظامی اسرائیل معتقدند که می‌توانند در این دوره دو ماهه به تتمه توانایی‌های حماس هم آسیب جدی وارد کنند و راه را برای انتقال به مرحله کم شدت‌تر جنگ و انجام حملات هوایی هدفمند و عملیات نیروهای ویژه هموار کنند.
آوی ملامد، یک مقام پیشین اطلاعاتی اسرائیل و مذاکره کننده در انتفاضه‌های اول و دوم فلسطین یا قیام‌های دهه ۱۹۸۰ و ۲۰۰۰، گفت:
احتمال کمی وجود دارد که دولت بنیامین نتانیاهو به انتقادهای بین‌المللی برای لغو حمله زمینی رفح توجه کند. رفح آخرین سنگر تحت کنترل حماس است و گردان‌هایی در رفح باقی مانده است که اسرائیل برای دستیابی به اهداف خود در این جنگ باید آنها را متلاشی کند.
یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل هم روز جمعه گفت که ارتش این کشور در حال برنامه‌ریزی عملیات نظامی در رفح برای هدف قرار دادن نیروهای حماس، مراکز فرماندهی و تونل‌ها است، اما هیچ جدول زمانی برای این حمله ارائه نکرد. وی تأکید کرد که «اقدامات ویژه‌ای» برای جلوگیری از تلفات غیرنظامیان در حال انجام است.
گالانت در یک نشست خبری گفت:
۲۴ گردان منطقه‌ای (حماس) در غزه وجود داشت که ما ۱۸ گردان از آنها را متلاشی کردیم. اکنون رفح مرکز ثقل بعدی حماس است.
در همین حال بنی گانتس، عضو کابینه جنگی اسرائیل روز یکشنبه گفت: «اگر تا ماه رمضان گروگان‌های ما در خانه نباشند، جنگ تا منطقه رفح ادامه خواهد داشت.»
گانتس همچنین افزود ارتش اسرائیل تخلیه غیرنظامیان غزه را با هماهنگی آمریکا و مصر تسهیل خواهد کرد تا شمار تلفات غیرنظامیان را به حداقل برساند.
با این حال رهبران جهان نسبت به بروز یک فاجعه انسانی هشدار می‌دهند.
بیش از یک میلیون غیرنظامی فلسطینی بین این دو دشمن قسم‌خورده گیر افتاده‌اند. این جمعیت پریشان، پس از فرار از حملات اسرائیل که بخش اعظم غزه را ویران کرده است، در شهر رفح در مرز مصر پناه گرفته‌اند.
Ad placeholder
در هفته گذشته تنش دیپلماتیک بر سر توقف درگیری‌ها اوج گرفت. جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا دو بار با رهبر اسرائیل تماس گرفت و به او درباره آغاز عملیات نظامی در رفح بدون برنامه‌ای معتبر برای تضمین امنیت غیرنظامیان هشدار داد. خود نتانیاهو گفت که غیرنظامیان اجازه خواهند داشت تا قبل از حمله، منطقه نبرد را ترک کنند.
ارتش اسرائیل توضیح نداده است که چگونه بیش از یک میلیون نفر را به داخل ویرانه‌های این منطقه منتقل خواهد کرد.
به گفته یک منبع امنیتی اسرائیلی و یک مقام امدادرسانی بین‌المللی که خواست نامش فاش نشود، اسرائیل بنا دارد کسانی که از رفح خارج می‌شوند را کنترل کند تا مبادا در میان آنها نیروهای حماس وجود داشته باشند. همچنین تل‌آویو به دنبال طرحی است که یک اسکله شناور موقت در شمال رفح بسازد تا کشتی‌های کمک‌های بین‌المللی و بیمارستان‌ها بتوانند از طریق دریا در دسترس قرار بگیرند.
با این وجود، یک مقام نظامی اسرائیل به رویترز گفت که فلسطینی‌ها اجازه بازگشت دسته‌جمعی به شمال غزه را نخواهند داشت و دشت‌های اطراف رفح را به عنوان گزینه‌ای برای اسکان موقت درون چادر در نظر گرفته‌اند. مقامات منطقه همچنین گفتند که انتقال تعداد زیادی از مردم به شمال غزه بدون برق و آب بهداشتی و مملو از مواد منفجره خنثی نشده، ایمن نخواهد بود.
چندین مقام آگاه به گفت‌وگوهای آمریکا و اسرائیل گفتند که واشنگتن تردید دارد که اسرائیل آمادگی کافی برای تخلیه امن غیرنظامیان را داشته باشد. بایدن روز جمعه گفت که انتظار ندارد تهاجم زمینی «عظیم» اسرائیل به این زودی اتفاق بیفتد.
علاوه بر این، به گفته حماس، «پیروزی کامل»ی که نتانیاهو وعده‌اش را داده به سرعت و آسانی به دست نخواهد آمد.
یکی از مقام‌های حماس مستقر در قطر به رویترز گفت که این گروه تخمین زده است که شش هزار جنگجوی خود را در جریان درگیری چهار ماهه از دست داده است. اسرائیل اما می‌گوید که ۱۲ هزار نیروی حماس را کشته است.
این مقام که خواست نامش فاش نشود، گفت که حماس می‌تواند به جنگ ادامه دهد و برای یک جنگ طولانی در رفح و غزه آماده است.
او افزود:
گزینه‌های نتانیاهو دشوار است و گزینه‌های ما نیز. او می‌تواند غزه را اشغال کند اما حماس همچنان ایستاده و می‌جنگد. او به اهداف خود برای کشتن رهبری حماس یا نابودی حماس دست نیافته است.
حماس در ۷ اکتبر سال میلادی گذشته جرقه جنگ را زد؛ زمانی که جنگجویانش از نوار غزه به جنوب اسرائیل حمله کردند، ۱۲۰۰ نفر را کشتند و ۲۵۳ نفر را به اسارت بردند. این حمله غافلگیرکننده با بمباران تلافی‌جویانه گسترده اسرائیل و تهاجم زمینی ادامه یافت که منجر به کشته شدن بیش از ۲۸ هزار فلسطینی شد.
بسیاری از مناطق غزه با بمباران اسرائیل به ویرانه تبدیل شده است. درگیری‌ها در شهر جنوبی خان یونس ادامه دارد. در مناطق شمالی نوار غزه هم که ظاهراً با خاک یکسان شده‌اند، درگیری‌های پراکنده همچنان ادامه دارد.
بیش از ۸۵ درصد از ۲,۳ میلیون نفر ساکن غزه بی‌خانمان شده‌اند. بیشتر آوارگان به دنبال سرپناه در رفح که قبل از جنگ حدود ۳۰۰ هزار نفر جمعیت داشت، رفته‌اند.
دیوان بین‌المللی دادگستری در مورد قانونی بودن اشغال سرزمین‌های فلسطینی تصمیم می‌گیرد
همزمان با این رویدادها، عالی‌ترین دادگاه سازمان ملل روز دوشنبه جلسه‌های تاریخی خود را درباره قانونی بودن اشغال ۵۷ ساله سرزمین‌های فلسطینی به دست اسرائیل، آغاز کرد و ۱۵ قاضی بین‌المللی را دوباره به قلب چندین دهه نزاع میان اسرائیل و فلسطین فرو برد.
شش روز جلسه استماع در دیوان بین‌المللی دادگستری برنامه‌ریزی شده است که طی آن تعداد بی‌سابقه‌ای از کشورها در آن شرکت خواهند کرد.
اگرچه این پرونده در پس زمینه جنگ اسرائیل و حماس رخ می‌دهد، اما بر اشغال دامنه‌دار کرانه باختری، غزه و بیت‌المقدس (اورشلیم) شرقی توسط اسرائیل تمرکز دارد.
تیم حقوقی فلسطین روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت:
نمایندگان فلسطینی که اولین سخنرانی روز دوشنبه را انجام می‌دهند، استدلال خواهند کرد که اشغالگری اسرائیل غیرقانونی است زیرا سه اصل کلیدی حقوق بین‌الملل را نقض کرده است.
آنها می‌گویند که اسرائیل ممنوعیت تسخیر اراضی را با الحاق بخش‌های وسیعی از سرزمین‌های اشغالی نقض کرده است، حق تعیین سرنوشت فلسطینی‌ها را زیر پا گذاشته و سیستم تبعیض نژادی و آپارتاید را تحمیل کرده است.
Ad placeholder
جلسات دادگاه احتمالاً ماه‌ها طول می‌کشد تا به مرحله صدور حکم برسد. اما کارشناسان می گویند این حکم احتمالی، اگرچه از نظر قانونی الزام‌آور نیست، می‌تواند تأثیر عمیقی بر رویه قضایی بین‌المللی، کمک‌های بین‌المللی به اسرائیل و افکار عمومی بگذارد.
اسرائیل قرار نیست در این جلسات صحبت کند، اما می‌تواند بیانیه‌ای کتبی ارائه کند. اسرائیل احتمالاً ادامه اشغالگری‌اش را به دلایل امنیتی، به ویژه در غیاب توافق صلح، توجیه خواهد کرد.
اما فلسطینی‌ها و گروه‌های برجسته حقوق بشری می‌گویند که این اشغال فراتر از اقدامات دفاعی است. آنها می‌گویند که این اشغال به یک سیستم آپارتاید تبدیل شده که با شهرک‌سازی در سرزمین‌های اشغالی به دنبال تثبیت خود است. این مدل رفتاری اسرائیل به فلسطینی‌ها موقعیت فرودست می‌دهد و برای حفظ هژمونی یهودیان از رود اردن تا دریای مدیترانه طراحی شده است. اسرائیل هرگونه اتهام آپارتاید را رد می‌کند.
این پرونده پس از آن به دادگاه می‌رسد که مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۲۰۲۲ با اختلاف زیادی رأی داد تا از دادگاه جهانی نظر مشورتی غیرالزام‌آور در مورد یکی از طولانی‌ترین و شدیدترین اختلافات جهان بخواهد. این درخواست توسط فلسطینی‌ها مطرح و با مخالفت شدید اسرائیل مواجه شد. ۵۰ کشور از رأی دادن به آن خودداری کردند.
گیلاد اردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل، در بیانیه‌ای کتبی قبل از رأی‌گیری، این اقدام را «ظالمانه» دانست، سازمان ملل را «از لحاظ اخلاقی ورشکسته و سیاسی» نامید و هرگونه تصمیم بالقوه دادگاه را «کاملاً نامشروع» خواند.
اسرائیل، کرانه باختری، شرق اورشلیم (بیت‌المقدس) و نوار غزه را در جنگ ۱۹۶۷ اشغال کرد. فلسطینی‌ها به دنبال حق حاکمیتشان بر هر سه منطقه برای تشکیل یک کشور مستقل هستند. اسرائیل کرانه باختری را منطقه مورد مناقشه می‌داند که آینده آن باید در مذاکرات تعیین شود.
اسرائیل تا به حال ۱۴۶ شهرک در کرانه باختری ساخته است که محل زندگی بیش از ۵۰۰ هزار شهرک‌نشین یهودی است. جمعیت شهرک‌نشینان کرانه باختری در پنج سال گذشته بیش از ۱۵ درصد افزایش یافته است.
اسرائیل همچنین شرق اورشلیم (بیت‌المقدس) را ضمیمه خود کرده است و کل شهر را پایتخت خود می‌داند. ۲۰۰ هزار اسرائیلی دیگر هم در شهرک‌های ساخته شده در اورشلیم (بیت‌المقدس) شرقی زندگی می‌کنند که اسرائیل آنها را محله‌های پایتخت خود می‌داند. ساکنان فلسطینی این شهر با تبعیض سیستماتیک روبه‌رو هستند که ساخت خانه‌های جدید یا گسترش خانه‌های موجود را برای آنها دشوار می‌کند.
جامعه بین‌المللی شهرک‌سازی‌ها را غیرقانونی می‌داند. الحاق شرق اورشلیم (بیت‌المقدس) توسط اسرائیل که محل حساس‌ترین اماکن مقدس این شهر است، در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته نشده است.
این اولین بار نیست که از دادگاه بین‌المللی خواسته می‌شود نظر مشورتی در مورد سیاست‌های اسرائیل بدهد یا یک اشغال را غیرقانونی اعلام کند.
در سال ۲۰۰۴، همین دادگاه اعلام کرد که ساخت دیوار جداکننده اسرائیل در شرق اورشلیم (بیت‌المقدس) و بخش‌هایی از کرانه باختری، «مخالف قوانین بین‌المللی است». همچنین از اسرائیل خواست تا فوراً ساخت و ساز را متوقف کند. اسرائیل این حکم را نادیده گرفته است.
