فرشته نزاکتی
هفتاد و هفتمین دوره جشنواره فیلم کن، از مهم‌ترین جشنواره‌های سینمایی جهان سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت / ۱۴ مه با فیلم «پرده دوم» ساخته کوئنتین دوپیو، فیلمساز فرانسوی افتتاح می‌شود. «فیوریوسا: حماسه مکس دیوانه» ساخته جورج میلر و «افق: حماسه آمریکایی» از کوین کاستنر نیز در بخش غیررقابتی کن به نمایش گذاشته می‌شوند.
محمد حقیقت، سینماگر ایرانی مقیم پاریس سالیان درازی‌ست که با جشنواره فیلم کن در ارتباط است. به تازگی او شرح این ارتباط ویژه مبتنی بر عشق بی‌حد به سینما را در کتابی با عنوان «ناگفته‌هایی از جشنواره فیلم کن» (پاریس، ناکجا) آورده است. او در مصاحبه با زمانه درباره ترکیب فیلم‌ها در بخش رقابتی کن و همچنین شگفتی‌هایی که ممکن است در انتظارمان باشد می‌گوید:
ما از قبل می‌دانستیم «مگالوپولیس» به کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا در بخش اصلی به نمایش درمی‌آید. اگر این فیلم برنده نخل طلا شود، برای سومین بار است که به کاپولا نخل طلا تعلق می‌گیرد. این بی‌تردید از شگفتی‌های این دوره از جشنواره خواهد بود.
مصاحبه با محمد حقیقت را ببینید:
Ad placeholder
حقیقت در ادامه از سایر فیلم‌های شاخص بخش اصلی کن یاد می‌کند: «انواع مهربانی» ساخته یورگوس لانتیموس و «کفن‌ها» به کارگردانی دیوید کروننبرگ، و همچنین «الماس وحشی» ساخته آگاته رایدینگر که به گفته حقیقت اولین فیلم این فیلمساز زن است که به طرز غیرمنتظره‌ای در بخش اصلی کن پذیرفته شده. حقیقت می‌گوید وزن هنری هیأت داوران اما در تناسب با نام‌های بزرگی که در بخش اصلی کن حضور دارند نیست. علاوه بر این از فیلمسازان زن فقط سه فیلمساز در بخش اصلی حضور دارند و بنابر این همچنان مانند سال‌های گذشته تری فیرمو، مدیر جشنواره فیلم کن با این چالش مواجه است که برابری جنسیتی را رعایت نکرده است.
از سینماگران ایرانی فیلم‌های «کارآموز» ساخته علی عباسی درباره جوانی دونالد ترامپ و «دانه انجیر مقدس» از محمد رسول‌اف در بخش اصلی بر سر به دست آوردن نخل طلا با سایر فیلم‌ها رقابت می‌کنند. این فیلم که بدون مجوز ارشاد اسلامی در ایران ساخته شده درباره بحران خانوادگی یک قاضی و گرفتاری‌های او در نظام قضایی جمهوری اسلامی‌ست. حقیقت می‌گوید:
این فیلم یک فیلم کاملاً انتقادی‌ست. اصولاً در فیلم‌های رسول‌اف سوژه‌ها ملتهب‌اند و او یک فیلمساز متعهد اجتماعی‌ست. در این فیلم هم به همین شکل التهاب سوژه و تعهد اجتماعی را می‌توانیم سراغ بگیریم.
حقیقت در ادامه یادآوری می‌کند:
اصولاً حدود ۴۰ فیلم از سینمای ایران به دفتر جشنواره فیلم کن ارسال شد. از آن میان حدود ۳۵ فیلم در ایران ساخته شده بودند. من ۳۰ فیلم را دیده‌ام. درونمایه اغلب این فیلم‌ها مسأله مهاجرت است و درگیری‌های خانوادگی. برخی از فیلم‌ها به مسأله زن، زندگی، آزادی پرداخته‌اند. در مجموع از فیلم‌های کمدی و طنز اثری نیست و هرچه هست در یک فضای ملتهب تلخ در پیشزمینه بحران‌های اجتماعی اتفاق می‌افتد.
حقیقت در ادامه می‌افزاید:
در دولت رئیسی، فشار روی سینماگران بیشتر شده و جز فیلم‌های کمدی و سطحی کمتر فیلم اجتماعی اکران می‌شود. فیلمسازان هم قید مجوز را زده‌اند، دوربینشان را دست می‌گیرند و با کمک دوستانشان فیلم می‌سازند. فیلم رسول‌اف هم چنین فیلمی‌ست.
در آستانه برگزاری این جشنواره مهم سینمایی بابک پاک‌نیا، وکیل دادگستری، چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت اعلام کرد که شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر حکم هشت سال حبس، شلاق، پرداخت جزای نقدی و ضبط اموال محمد رسول‌اف، کارگردان ایرانی را عیناً تأیید کرد. به این ترتیب رسول‌اف و اعضای گروهش نه تنها از سفر به جشنواره فیلم کن محروم شدند، بلکه رسول‌اف نیز به اتهاماتی مانند «اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور» به زندان و شلاق محکوم شده است. به گفته وکیل این فیلمساز سرشناس پنج سال حبس برای او قطعی‌ست. درهمین ارتباط ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ کانون فیلمسازان مستقل ایران با صدور بیانیه‌ای احکام صادره علیه محمد رسول‌اف را محکوم کرد. در این بیانیه آمده است:
بار دیگر حکم قوه قضاییه درباره محمد رسول‌اف ثابت کرد که قانون فقط ملعبه‌ای برای لجبازی و انتقام‌جویی در دستگاه حقوقی آلوده به فقاهت حکومتی است. اقتدارگرایان وامانده‌ای که با تظاهر به قدرت‌نمایی، زنان را مورد خشونت قرار می‌دهند، کودکان و نوجوانان معترض را می‌کشند، مردم را تحت فشار تورم اقتصادی می‌گذارند و هنرمندان را سرکوب می‌کنند تا هراس‌های مدام خود را پنهان کنند و بنای قدرت فروریخته‌شان را حفظ و حقارت‌ها و شکست‌های داخلی و خارجی‌شان را جبران کنند. اما برای حکومتی که کودک می‌کُشد و هنرمند را به زنجیر می‌کِشد، راه بقایی نیست و به زودی بنای پوسیده‌ای که بر خون و رنج مردم استوار کرده، بر سرش آوار خواهد شد. سینماگران مستقل و آزادی‌خواه، حکم بی‌اعتبار قوه قضاییه علیه محمد رسول‌اف را محکوم می‌کنند و کنار او و همه هنرمندانی می‌ایستند که سانسور حکومتی را به مضحکه می‌گیرند.
Ad placeholder
یکی از مشکلات جشنواره فیلم کن تکرار برخی نام‌‌هاست. حقیقت می‌گوید:
مسئولان جشنواره فیلم کن در پاسخ می‌گویند اگر فیلمسازان خوب، فیلم‌های خوبی بسازند، نمی‌توانند این آثار را ندیده بگیرند و با این حال در سال‌های گذشته مبنا بر ترکیب و هم‌نشینی فیلمسازان شناخته شده و کمتر شناخته شده بوده است.
به گفته حقیقت در هفتادوهفتمین جشنواره فیلم کن فیلم‌هایی از ترنس مالیک و آنگ لی که هر دو بارها در کن حضور داشته‌اند و از فیلمسازان برجسته جهان‌اند به بخش اصلی راه پیدا نکردند.
