کاوه روشنگر
بهار آتیش که کار خود را از پانزده‌سالگی شروع کرده و با فضای موسیقی زیرزمینی ایران آشناست تا به حال در پلتفرم ساندکلود ۱۶ آهنگ منتشر کرده و خبر انتشار آهنگ «آنتیک» را نیز در صفحه اجتماعی خود به هوادارانش داده است. در مقاله‌ای که از او در تریبون زمانه منتشر شده، می‌نویسد:
نام مستعارم را «آتیش» گذاشته بودم چون عزم کرده بودم با موسیقی حاکمانی را به آتش بکشم که جوانی و زندگی پدرم را نابود کرده بودند. هنوز نوجوان بودم و فکر می‌کردم قادرم چنین کاری کنم من نیز رؤیایی داشتم و با ذهن نوجوانی آن رؤیا را شدنی می‌دیدم زمان و تجربه لازم بود تا دریابم یک دست صدا ندارد.
و در ادامه به مشکلاتی که زنان رپر ایرانی با آن مواجه بودند و هنوز هم مواجه‌اند به اختصار اشاره‌ای می‌کند:
زنان رپر در همان‌حال که صدای اعتراض را به خانه‌ها می‌بردند خودشان مدام تهدید، دستگیر و تحت فشارهای متعدد طاقت‌فرسا بودند حتی برخی دختران رپر از خانواده طرد شدند. این وضعیت باعث شد اواخر دهه‌ی ۸۰ برخی زنان رپر به خارج بگریزند، برخی ادامه دادند، برخی تحت فشار خانواده و فضای لمپنیسم و مردسالار رپ فارسی کنار کشیدند، من حاضر به ترک ایران یا ترک تلاشم برای «خودبودن» نبودم. خانواده هم مانع فعالیتم نبود، اما سنت‌ها، عادت به مردسالاری و تمکین از فضای زن‌ستیز فراتر از خانه‌ی آزاد ما در جامعه وجود داشت و در موسیقی رپ آن روزها در وجود پسران برخاسته از خانواده‌های سنتی به حد افراط دیده می‌شد.
از آثار موفق او می‌توان به آهنگ «طلوع» و همکاری موفق با زنان رپر دیگر در آهنگ «فریاد آزادی» اشاره کرد که این آهنگ به شکل ویدیویی هم منتشر شده است.
اولین آهنگی که از آتیش در ساندکلود منتشر شده، «از جنس پاییز» نام دارد که این اثر هم از آهنگ‌های موفق او به شمار می‌آید. از او تاکنون دو آلبوم کوتاه نیز منتشر شده که از آهنگ‌های موفق آن می‌توان از جمله به آهنگ «زهرِ عقرب» و «خدا بانو» اشاره کرد.
بهار آتیش از فعال‌ترین زنان هنرمند حال حاضر رپ فارسی‌ست و به سبک خاصی از هیپ هاپ الد اسکول بیشتر گرایش دارد که ترکیبی از R&B و رپ را ارائه می‌دهد. از میان آثار او آهنگ «شکاف» را برای بررسی برگزیدیم.
Ad placeholder
«شکاف»: در انتقاد از فاصله طبقاتی
شکاف که تازه‌ترین آهنگ منتشر شده از بهار آتیش به شمار می‌آید با صدای کُر و چند تک نُت پیانو و همهمه‌ای دور از اجرای قسمت‌هایی از آهنگ شروع می‌شود.
صدای ریورس تیز کراش (crash) دو مرحله انرژی را بالا می‌آورد در مرحله‌ی اول ریتم گیتار به فضای موسیقی اضافه می‌شود و در مرحله‌ی دوم درام لاین با تمام اجزایش اضافه می‌شود.
ریتم ترپ (Trap) موسیقی با کارس ترکیب می‌شود و ترانه‌ی آهنگ با کارس شروع می‌شود.
نکته‌ی مثبت آهنگ تقسیم‌بندی خوب و استاندارد ورس و کارس است. کارس می‌آید و پشت بند آن ورس یک و دوباره کارِس. قسمت همخوان (کارس) دو بار در کل آهنگ شنیده می‌شود و از تکرار بیهوده‌ی آن جلوگیری شده است.
مفهوم کلیدی که در قسمت همخوان ترانه به آن اشاره می‌شود فاصله‌ی طبقاتی است. کل موسیقی هم بر همین معنا استوار است. رپر از نظر تکنیکی به خوبی ضرب را می‌شکاند و با یک لحن نسبتا عصبی قسمت‌های ورس را ادا می‌کند. وِرس دوم با دراپ (افتادن) انرژی موسیقی همراه می‌شود و خواننده یک نفس به اجرای ترانه ادامه می‌دهد و انرژی موسیقی را نگه می‌دارد و پُل موسیقی را کامل طی می‌کند تا می‌رسد به قسمت پایانی ترانه. نویسنده‌ی آهنگ سعی در به وجود آوردن پایان‌بندی نیمه‌روشنی داشته با این وعده که «روزی من و ما میشه یک صدا».
با توجه به روند ترانه و ابعاد اعتراضی آن می‌توان گفت پایان‌بندی درستی هم برای آن رقم خورده است. یکی از مشکلات اثر شای اصرار نویسنده‌ی ترانه بر ادامه‌دار بودن هر مصرع (نیم خط) ترانه باشد. علاوه بر این اصرار بر تکرار تکیه‌کلامی مثل «کیلو چنده» بر چندرنگ بودن زبان ترانه تأکید دارد. فرازهایی با کلمات روزنامه‌ای پر شده است و فرازهایی با کلماتی عامیانه و فرازهایی هم با کلماتی کودکانه و در برخی فرازها هم ترانه به سمت شاعرانگی تمایل پیدا می‌کند. در قسمت همخوان این ویژگی محسوس است:
از اون بالا
یه رنگه تموم شهر
بین طبقه‌ها نیست معلوم رد فقر
بیا پایین پای پیاده زیر خط فقر
ببین حرف انگیزه‌ایت کیلو چنده؟
در قسمت همخوان ترانه بار ملودیک موسیقی پررنگ‌تر است. در قسمت پایانی ترانه نیز با تک جمله‌ی «روزی من و ما میشه یک صدا» و بازی با اجرای کلمه‌ها بر ملودی آهنگ تاکید می‌کند و در همان حال ترکیب ریتم گیتار و صدای «کُر» آهنگ برای اجرای ملودیک خواننده فضای خوبی می‌سازد. همچنین ضرباهنگ ضرب، آرام و دارای شکافی است که این نوع ضرب ترپ نیز برای اجرای ملودیک مناسب است و در همان حال خواننده برای اجرای ریتمیک رپ بیشتر بر ضرب موسیقی و ریتم درام لاین سوار می‌شود.
ترانه بیشتر به مشکلات اقتصادی مردم کم‌برخوردار و شکاف طبقاتی اشاره می‌کند و نام آهنگ با توجه به مفاهیمی که مطرح می‌شود کاملا هماهنگ با آهنگ انتخاب شده است و از مهارت و تسلط بهار آتیش بر ترانه‌نویسی نشان دارد.
ترانه در ورس اول به شعاری شدن حقوق برابر و دموکراسی و مفاهیم انسانی در جوامع انسانی اعتراض دارد و در ورس دوم به دزدی و اختلاس‌های میلیاردی در بدنه حاکمیت و با وعده‌ی بر هم زدن نظام مستبد اسلامی نیز به پایان می‌رسد.
Ad placeholder
عصیان بزرگ
این را هم باید یادآوری کرد که علاوه بر شکاف‌های طبقاتی، در ترانه‌هایی مانند «خام» و «نجیب» بهار آتیش به برابری جنسیتی توجه ویژه‌ای دارد. زبان و بیان او در این آهنگ‌ها نیز قاطع، مؤثر و صریح است.
در «خدابانو» در قالب گویه‌هایی با تردیدهای یک زن آشنا می‌شویم که بعد در ترانه‌هایی مثل «رویا» به آرزوهای او راه ببریم که از جنس آرزوهای ماست. شهری که در آن هیچکس دلتنگ یا زندانی نباشد:
رویا یک موسیقی هیپ‌هاپی با فضایی نوستالژیک است. ریتم گرم گیتار الکتریک و ضرب پرکاشن اصلی‌ترین قطعات سازنده‌ی موزیک هستند. موزیک ساختار ساده، جا افتاده و آشنایی دارد؛ یک ساز که روند موسیقی را به وجود می‌آورد: گیتار الکتریک و ریتم ۴/۴ آن که حال و هوای نوستالژیکی به وجود می‌آورد. درام پد به فضاسازی موسیقی عمق می‌دهد و درامز هم نقش مهمی در ساختن ریتم دارد. در رویا همچنین در میان موسیقی از صدایی از یک مکالمه استفاده می‌شود و ریتم درامز حذف می‌شود و صدای نویز سفید صدای ضبط شده انرژی موسیقی را نگه می‌دارد. می‌توان سبک موسیقی را ترپ نامید؛ ترپی با زیبایی‌شناسی نزدیک به بعضی از آثار لیل پیپ (Lil peep) فقید.
آتیش در مقاله خود در تریبون زمانه یادآوری می‌کند:
با حمایت مستمر از زنان رپر، می‌توان به ارتقای شرایط روحی، فکری، و اعتماد به نفس آنان کمک کرد و توانمندی‌های آنها را جهت مبارزه با مشکلات و خشونت‌های جنسی و جنسیتی افزایش جهت داد. این حمایت‌ها می‌توانند در ساختارهای فرهنگی و اجتماعی کشور ایران تأثیرگذار باشد، مردسالاری را تضعیف و به ایجاد یک جامعه پذیرا و منعطف نسبت به تفاوت‌های جنسی کمک کنند.
آتیش با کلام ناظم حکمت که از امید به آینده نشان دارد مقاله خود را به پایان برده است:
ما زمستان دیگری را
سپری خواهیم کرد…
با عصیانی بزرگ که درون‌مان هست
و تنها چیزی که گرم‌مان می‌دارد،
آتش مقدس امیدواری‌ست
https://www.instagram.com/p/C3KNa91IT5T/
